.jpg)
ÇELİK ÜRETİMİ
2024 yılının Ağustos ayında Türkiye’nin ham çelik üretimi, geçen yılın aynı ayına göre %13,9 artışla 3,1 milyon tona yükseldi. Ocak-Ağustos döneminde ise üretim %14,8 oranında artışla, 24,8 milyon ton seviyesinde gerçekleşti.
ÇELİK TÜKETİMİ
Nihai mamul tüketimi Ağustos ayında %7,8 oranında artış göstererek, 3,1 milyon ton, Ocak-Ağustos döneminde ise 2023 yılının aynı dönemine kıyasla %4,7 azalışla 24,9 milyon ton seviyesine geriledi.
DIŞ TİCARET
İhracat
Ağustos ayında çelik ürünleri ihracatı, miktar yönünden %11,8 oranında artışla 1,2 milyon ton, değer yönünden ise %9,3 artışla 844,7 milyon dolar oldu. Ağustos ayı ihracatındaki yavaşlama sebebiyle, Ocak-Temmuz döneminde %45,3 olan çelik ürünleri ihracatındaki artış, sekiz aylık dönemde %39,8 seviyesine geriledi. Değer itibariyle %22,8 artışla, 6,5 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.
İthalat
2024 yılının Ağustos ayında ithalat, 2023 yılının aynı ayına göre, miktar yönünden %0,7 azalışla 1,3 milyon ton, değer yönünden ise, %9,2 azalışla 1 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Ocak-Ağustos döneminde, 2023 yılının aynı dönemine kıyasla ithalat, miktar itibariyle %13,3 azalışla 10,7 milyon ton, değer itibariyle %19,7 azalışla 8,5 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.
Dış Ticaret Dengesi
2023 yılının Ocak-Ağustos döneminde 49,9 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı, 2024 yılının Ocak-Ağustos döneminde %76,5 seviyesine yükseldi.
DÜNYA ÇELİK ÜRETİMİ
Dünya Çelik Derneği (worldsteel) tarafından açıklanan 2024 yılı Ağustos ayı verilerine göre, dünya ham çelik üretimi, geçtiğimiz yılın aynı ayına kıyasla, %6,5 azalışla, 144,8 milyon tona geriledi. Ocak-Ağustos döneminde ise dünya çelik üretimi %1,5 azalışla, 1,2 milyar ton olarak gerçekleşti.
Ocak-Ağustos döneminde Çin’in ham çelik üretimi, 2023 yılının aynı dönemine kıyasla %3,3 oranında azalış göstererek, 691,4 milyon tona gerilerken, ikinci sırada yer alan Hindistan’ın ham çelik üretimi %6,5 artışla 98,5 milyon ton, Japonya’nın ham çelik üretimi ise %2,9 oranında azalışla 56,7 milyon ton oldu.
DEĞERLENDİRME
Türk çelik sektörü, Ağustos ayında %13,9 artışla, 3,1 milyon ton ham çelik üretimi ile Ocak ayından sonra aylık bazda bir kez daha Almanya’yı geride bırakarak 7. sıraya yükseldi. Ancak söz konusu yükselişe rağmen Ocak-Ağustos döneminde, Almanya’nın 562 bin ton gerisinde kalarak 8.sırada yer almaya devam etti. Diğer taraftan, Ağustos ayında tüketimin %7,8 artışla 3 milyon tona yükselerek, Şubat ayından bu yana ilk defa artış göstermesi dikkat çekti.
8 aylık dönemde, ihracat bölgeler itibarıyla incelendiğinde, AB’ye yönelik çelik ürünleri ihracatımızın, %104 artışla 3,3 milyon ton yükselirken, rekor ihracat seviyesine ulaşılan 2021 yılının aynı dönemindeki 3,5 milyon tondan sonraki en yüksek rakama ulaşıldığı gözlendi. İhracatta diğer bir pozitif gelişme ise, BDT ülkelerine yönelik ihracatta yaşandı. Özellikle Ukrayna-Rusya savaşından sonraki dönemde, uzun ürün grubunda açığa çıkan talep sonrası, Ukrayna’ya yönelik sevkiyatların artması ile birlikte, BDT ülkelerine yönelik ihracat, %59 artışla 534,9 bin tona ulaştı. Toplam çelik ürünleri ihracatının değerde %22,8 artmasına karşılık ithalatın %19,7 oranında azalması neticesinde, ihracatın ithalatı karşılama oranı 2023 yılının ilk 8 aylık döneminde, %49,9 seviyesinde iken 2024 yılının aynı döneminde %76,5 seviyesine yükseldi.
Diğer taraftan, Eylül ayının başında açıklanan ve 2025-2027 yıllarını kapsayan üç yıllık Orta Vadeli Programın (OVP) sanayiinin teknolojik gelişiminin ve dijital dönüşümün destekleneceğini, yeşil dönüşümün hızlandırılacağını, bu kapsamda yenilenebilir enerji kaynaklarının arttırılacağını ve ithalâtta bağımlılığın azaltılacağını hedefleyen politikaları odağına alması, sektörümüze ümit verdi.
Program hedefi istikâmetinde, Dahilde İşleme Rejimi uygulamasında, yurtiçi katma değerin ve çıktı ürünlerin teknolojik seviyesinin artırılması, kamu alımlarında yerli ürünlerin ve teknoloji transferinin desteklenmesi, bu cümleden olarak yurtdışından alınan Eximbank kredileri yolu ile ithalâtı kolaylaştıran uygulamaları engelleyecek tedbirlerin alınmasının büyük önem taşıdığı; Avrupa Birliğinde olduğu gibi, Türkiye’de de yeşil dönüşümü hızlandıracak devlet yardımları için teşvik sisteminin revize edilmesinin gerektiği değerlendirilmektedir.
Diğer taraftan, Ağustos ayında açıklanmış bulunan, Çin, Hindistan, Japonya ve Rusya’dan yapılan sıcak haddelenmiş yassı ürün ithalâtına ilişkin Damping Soruşturması kapsamındaki “Nihai Bildirim Raporu”, çelik sektörümüzde ve Türkiye ekonomisinde, yeni dengelerin kurulması açısından ümit vermektedir.
Daha önce filmaşin ithalâtına getirilen koruma tedbirinin, yalnızca ithalâtın azaltılmasına destek vermekle kalmayıp, aynı zamanda ölçek ekonomisi sebebiyle ihracatın artmasına imkân sağladığı, başka bir ifade ile, son iki ayda cari işlem dengesinde sağlanan başarının tesadüfi olmadığı, yerli girdi tedariği konusundaki ısrarlı çabaların bir sonucu olduğu, göz ardı edilmemelidir. Elde edilen başarılı sonuçların sürdürülebilmesi için, dış ticaret açığını süratle azaltacak benzer adımların atılmaya devam edilmesine ve yurtiçi tedariği cazip hale getirecek kalıcı tedbirlerin geliştirilmesine ihtiyaç duyulmaktadır.