ÇELİK ÜRETİMİ
2022 yılının Mayıs ayında Türkiye’nin ham çelik üretimi, geçen yılın aynı ayına göre %1,4 oranında azalışla 3,2 milyon ton oldu. Yılın ilk 5 ayında ise üretim %2,8 oranında azalışla 16 milyon ton seviyesinde gerçekleşti.
ÇELİK TÜKETİMİ
Nihai çelik tüketimi Mayıs ayında, 2021 yılının aynı ayına kıyasla %0,7 artışla 2,9 milyon ton, yılın ilk 5 ayı itibariyle %4 azalarak 14,4 milyon ton oldu.
DIŞ TİCARET
İhracat
Mayıs ayında çelik ürünleri ihracatı, miktar yönünden %23,6 oranında azalışla 1,3 milyon ton, değer yönünden ise %5,4 artışla 1,4 milyar dolar oldu.
Ocak-Mayıs döneminde, 2021 yılının aynı dönemine kıyasla ihracat, miktar itibariyle %5,7 azalışla 7 milyon ton, değer itibariyle %30,8 artışla 6,7 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.
İthalat
Mayıs ayı ithalatı, 2021 yılının aynı ayına göre, miktar yönünden %22,7 azalışla 1,2 milyon ton, değer yönünden ise, %3,1 artışla 1,3 milyar dolar seviyesine yükseldi. 2022 yılının ilk 5 ayında ithalat, bir önceki yılın aynı dönemine göre, miktar yönünden %8,6 azalışla 6,4 milyon ton, değer yönünden ise %28 yükselişle 7 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.
Dış Ticaret Dengesi
2021 yılının ilk 5 ayında %94,3 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı, bu yılın aynı döneminde %96,4 seviyesine yükseldi.
DÜNYA ÇELİK ÜRETİMİ
Dünya Çelik Derneği (worldsteel) tarafından açıklanan 2022 yılı Mayıs ayı verilerine göre, dünya ham çelik üretimi, geçtiğimiz yılın aynı ayına kıyasla %3,5 azalış göstererek 169 milyon ton, yılın ilk 5 ayında ise %6,3 azalışla 792 milyon ton seviyesinde gerçekleşti.
Yılın ilk 5 ayı itibariyle, Çin’in ham çelik üretimi, 2021 yılının aynı dönemine kıyasla %8,7 oranında azalışla 435 milyon tona düşerken, ikinci sırada yer alan Hindistan’ın ham çelik üretimi %6,5 artışla 53,2 milyon ton, Japonya’nın üretimi ise %3,5 oranında azalışla 38,5 milyon ton olarak gerçekleşti.
DEĞERLENDİRME
2022 yılının ilk 5 ayında dünyanın en büyük ilk 10 çelik üreticisi ülke listesinde Hindistan dışında bütün ülkelerin çelik üretiminde düşüş gözlenmiştir. Türkiye 2022 yılının ilk 5 ayında %2,8 azalışla 16 milyon ton çelik üretimi gerçekleştirerek Almanya’nın ardından 8. sırada yer almıştır.
ABD, AB, Kanada ve pek çok ülkenin uygulamakta olduğu koruma tedbirleri ve damping vergileri yüzünden çelik sektörümüzün ihracatında 2022 yılının Mayıs ayında %23,6, ilk 5 ayında ise %5,7 oranında gerileme yaşanmıştır.
Hurda fiyatlarında Mart ayından bu yana gözlenen düşüş nihai ürün fiyatlarına da yansımış ve inşaat demiri fiyatları ile sıcak sac fiyatları; %34 ile %40 arasında gerilemiştir. Stoklarındaki yüksek fiyatlı hurdalar yüzünden çelik sektörümüz bu durumdan olumsuz etkilenmiştir.
Mayıs ayında özellikle İngiltere Brezilya ve Hindistan’dan gerçekleştirilen yassı ürün ithalatında olağanüstü artışlar yaşanmıştır. Söz konusu ülkeler geleneksel yassı ürün tedarikçisi olmamalarına rağmen Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesinden kaynaklanan yassı ürün pazarındaki açığı değerlendirmişlerdir. Sonuç olarak bu ülkelerden yapılan yassı ürün ithalatı, Mayıs ayında, sırasıyla %592, %9237 ve %213 oranında artışlarla 139 bin, 154 bin ve 489 bin ton seviyelerine yükselmiştir.
Diğer taraftan Rus kütük tedarikçileri, yurt içindeki talep yetersizliği ve Batılı ülkelerin nihai ürünlere yönelik ticari kısıtlamaları sebebiyle, girdi maliyetlerine yakın, oldukça düşük fiyatlarla Türkiye’ye yönelmişlerdir. Bu durum Mayıs ayında Rusya’dan gerçekleştirilen kütük ithalatının %75 oranında artmasına yol açmış, Rusya’dan yalnızca Mayıs ayında gerçekleştirilen 214 bin tonluk kütük ithalatı yılın ilk 3 ayındaki rakamı aşmıştır. Bununla birlikte maliyetler yüksek seyrini sürdürmüş, çelik sektörünün üretiminde daralma gözlenmiştir. Bu kapsamda, ithalatın sektör üzerindeki tahrip edici etkisini en aza indirmek için, DİR sürelerinin azaltılması ve DİR kapsamında yapılan ihracat içerisinde belirli oranlarda yerli girdi kullanılması, hayati önem taşımaktadır.
Korumacılık eğilimlerinin giderek arttığı günümüz şartlarında, ithalatın çelik sektörüne yönelik olumsuz etkilerinin bertaraf edilebilmesi, üretimin sürdürülebilirliğinin sağlanması, yeni kapasitelerin devreye girebilmesi, yatırım ve istihdamda artış eğiliminin korunabilmesi için, haksız rekabete karşı adil ticaret şartlarının acilen sağlanması önem taşımaktadır.