ÇELİK ÜRETİMİ
2022 yılının Ekim ayında Türkiye’nin ham çelik üretimi, geçen yılın aynı ayına göre %17,8 oranında azalışla 2,9 milyon ton oldu. Yılın ilk 10 ayında ise üretim %10,1 oranında azalışla 30,2 milyon ton seviyesinde gerçekleşti.
ÇELİK TÜKETİMİ
Nihai mamul tüketimi Ekim ayında, 2021 yılının aynı ayına kıyasla %11,5 artışla 2,8 milyon ton, yılın ilk 10 ayı itibariyle %2,5 düşüşle 27,1 milyon ton oldu.
DIŞ TİCARET
İhracat
Ekim ayında çelik ürünleri ihracatı, miktar yönünden %42,3 oranında azalışla 1,1 milyon ton, değer yönünden ise %51,3 azalışla 853,5 milyon dolar oldu.
Ocak-Ekim döneminde, 2021 yılının aynı dönemine kıyasla ihracat, miktar itibariyle %18 azalışla 13,6 milyon ton, değer itibariyle %6,5 azalışla 12,6 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.
İthalat
Ekim ayı ithalatı, 2021 yılının aynı ayına göre, miktar yönünden %11,6 artışla 1,2 milyon ton, değer yönünden ise, %9,9 azalışla 1,1 milyar dolar seviyesine yükseldi.
2022 yılının ilk 10 ayında ithalat, bir önceki yılın aynı dönemine göre, miktar yönünden %3,6 azalışla 12,5 milyon ton, değer yönünden ise %14,8 yükselişle 13,5 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.
Çelik ürünleri tüketimi içindeki ithalât payı %31,4 olarak gerçekleşirken, yassı ürün tüketimi içindeki ithalâtın payı %51’e ulaştı.
Dış Ticaret Dengesi
2021 yılının ilk 10 ayında %114,5 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı, bu yılın aynı döneminde %93,3 seviyesine geriledi.
DÜNYA ÇELİK ÜRETİMİ
Dünya Çelik Derneği (worldsteel) tarafından açıklanan 2022 yılı Ekim ayı verilerine göre, dünya ham çelik üretimi, geçtiğimiz yılın aynı ayına kıyasla değişmeksizin 147,3 milyon ton, yılın ilk 10 ayında ise %3,9 azalışla 1,55 milyar ton seviyesinde gerçekleşti.
Yılın ilk 10 ayında, Çin’in ham çelik üretimi, 2021 yılının aynı dönemine kıyasla %2,2 oranında azalışla 860,6 milyon tona düşerken, ikinci sırada yer alan Hindistan’ın ham çelik üretimi %6,1 artışla 103,8 milyon ton, Japonya’nın üretimi ise %6,5 oranında azalışla 75,2 milyon ton oldu.
DEĞERLENDİRME
Türk çelik sektöründe enerjinin toplam maliyet içindeki payının % 8’den % 28’e yükselmesi sonrasında, üretimde gözlenen daralma Ekim ayında da %17,8 oranıyla devam etmiş, yılın ilk 10 ayı itibariyle ise üretim %10,1 oranında düşüş göstermiştir.
Rusya-Ukrayna savaşının etkileri ile resesyon yaşanan AB pazarında çelik tüketiminin gerilemesi ile birlikte, çelik sektörümüz açısından en büyük pazar olan AB’ye yönelik çelik ürünleri ihracatımızın %25 oranında gerilemesi, enerji maliyetleri açısından ülkemize göre daha avantajlı konumda bulunan Körfez ülkelerinin, Güneydoğu Asya pazarına yönelmeleri ile birlikte, söz konusu pazarda gözlenen %78’lik gerileme, çelik ürünleri ihracatımızın yılın ilk 10 ayında %18 oranında daralmasına yol açmıştır. Ekim ayında ihracatımızın miktar yönünden %42,3, değer yönünden %51,3 oranında gerilemesi, yüksek oranlı enerji zamlarının rekabet gücümüz ve dış ticaret açığımız üzerindeki yıkıcı etkisini, net bir şekilde ortaya koymaktadır.
Üretim ve ihracat gerilerken, Rusya, Hindistan ve Çin’den gerçekleştirilen ithalattaki artış devam etmiştir. Kütük fiyatlarını düşürerek ülkemize yönelen Rusya’dan, Ekim ayında gerçekleştirilen kütük ithalatında %148 oranında artış yaşanmıştır. Yılın ilk 10 ayında Çin’den gerçekleştirilen HRC ithalatı ise 161 bin ton seviyesinden 669 bin tona kadar yükselmiştir.
Diğer taraftan, dünyanın en büyük üreticilerinden Hindistan’ın çelik ihracatındaki vergiyi kaldırmasının ardından, Hint menşeli ürünlerin Türkiye pazarına daha ucuz fiyatlarla girişinde ciddi artış yaşanacağı ve Türkiye’nin yassı çelik pazarlarındaki en büyük rakiplerinden olan Hindistan’ın, rekabet gücümüzün zayıflamasından yararlanarak, söz konusu pazarlara yönelebileceği değerlendirilmektedir.
Bu kapsamda;
• Başta konut sektörü ile ilgili projeler olmak üzere, imalat sanayinde çelik tüketimini artıracak tedbirlerin alınmasına,
• Enerji fiyatlarının makûl seviyelere indirilmesine,
• Kalitesiz ve dampingli ürün ithalatının engellenmesine,
bağlı olarak, 2023 yılının ilk çeyreğinden itibaren, olumsuz şartlarda iyileşme sürecine girilebileceği değerlendirilmektedir.