Türkiye Çelik Üreticileri Derneği Hurda Komitesi, üretim sürecini olumsuz yönde etkileyen ve verimliliği düşüren yüksek empüriteye sahip hurdaların Türkiye’ye girişinin engellenmesini teminen, ithal hurdada aranması gereken asgari koşulları belirledi. Söz konusu kriterler, ABD, Avrupa ve BDT ülkelerindekine benzer bir şekilde, ithal hurda kargolarının sahip olması gereken asgari kalite standartlarını belirliyor.
İthal hurdanın karşılaması gereken kalite standartlarını tanımlayan söz konusu kriterlerin, çelik üreticilerinin daha temiz hurda almalarına ve üretim sürecinde daha az sorunla karşı karşıya kalmalarına imkân sağlayacağı ve dolayısıyla çelik sektörünün üretimini ve verimliliğini olumlu yönde etkileyeceği değerlendiriliyor.
Hurda İthalatında Kalitenin Arttırılmasına Yönelik Karadeniz (Short Sea) 80:20 (A3) Öncelikli Kriterler
Kargo içerisinde % 0.5’in üzerinde empüriteye (tanım dışı malzeme) rastlanması durumunda;
• % 0.50-1.0 arası empüritede, % 0.5’i aşan kısım için satış fiyatının %100’ü
• % 1.0-1.5 arası empüritede, % 1.0’i aşan kısım için satış fiyatının %150’si,
• % 1.5-2.0 arası empüritede, % 1.5’i aşan kısım için satış fiyatının %200’ü orandaki tutar satıcıdan tahsil edilir. Cüruf ve toprak empürite kabul edilir. Empüritenin % 2.0’nin üzerinde çıkması hâlinde, % 0.5’in üzerindeki tüm miktar için satış fiyatının % 200’ünün tahsilini teminen, satıcıya rücu edilir ya da alıcı kargoyu reddetme hakkını elde eder.
• Hurda içerisindeki talaş, skal, tufal ve demir tozu fire olarak toplamdan düşülür. Kurşunlu hurdalar da fire sayılır.
• Kargoda yer alan tahliyeyi zorlaştırıcı nitelikteki zincir, tel, çelik halat, çelik kablo, işlenmemiş yumak hâlinde inşaat demiri gibi malzemelere, birim fiyatının % 10’u oranında ceza uygulanır.
• Kargo içerisindeki balya hurdaya ton başına hurda fiyatının % 20’si oranında ceza uygulanır.
• Et kalınlığı 6mm’nin altında olan malzemenin konşimento tonajının %20’sini geçen, ilk 5 puanlık dilim için (75/25) 80 $/ton, ikinci 5 puanlık dilim için (70/30) 120 $/ton ceza uygulanır, üçüncü 5 puanlık dilime geçtiğinde alıcının kargoyu reddetme hakkı doğar.
• HMS 1&2 (80:20) malzeme içerisindeki HMS 2 hurda miktarının % 20’sini geçen kısmı için ton başına 80 ABD Doları ceza uygulanır. % 20’sini geçen kısmın toplam hurdanın % 10’unu bulması red sebebidir. (Yalnızca deep sea kargolar için geçerlidir)
• Kontratta tanımlanan boyutlar dışındaki iri malzemeler (ebatları 1500 x 500 x 500 mm üzerinde olanlar) için, alıcının kesim maliyetlerini karşılamak üzere, satıcıya ton başına 20 ABD Doları ceza uygulanır. İri malzemelerin miktarının konşimento tonajının % 5’ini geçmesi halinde, alıcı kargoyu reddetme hakkına sahiptir.
• Ağırlığı 500 kg’ı geçen parçalar için tahliye ve kesim gibi doğabilecek tüm ek maliyetler ayrıca satıcıya yansıtılır.
• Kargoda patlama ve yanma riski bulunan gaz tüpleri ve basınçlı kaplar çıkması halinde, adet başına 1.000 $ ceza uygulanır.
• Kargoda patlama ve yanma riski bulunan, sağlığa, çevreye ve çelik üretim prosesine zarar verebilecek her türlü mühimmat veya mühimmat artığı, yanıcı, parlayıcı ve patlayıcı malzemeler vb. var ise, satıcıya adet başına 3.000 ABD Doları ceza uygulanır.
Kıyılmış hurdalarda empürite oranı ve yoğunluk tespiti örnekleme yöntemi ile yapılacak testlerle belirlenir. (Yalnızca deep sea kargolar için geçerlidir)
Türkiye Çelik Üreticileri Derneği