Metal Dünyası

Çelik

Demir

Maden

Alüminyum

Döküm

E-Dergi SEKTÖRLER HABERLER ÜRÜN TANITIMLARI TEKNİK YAZILAR DOSYALAR RÖPORTAJLAR BAŞARI HİKAYELERİ UZMAN GÖRÜŞÜ YAZARLAR FUARLAR ETKİNLİKLER PROFİLLER Editörden Künye YAYIN KURULU ARŞİV ABONELİK İLETİŞİM
Dr. Veysel YAYAN
Dr. Veysel YAYAN
veyselyayan@celik.org.tr
Çelik Sektörünün Stratejik Önemi Gözardı Ediliyor
Dünya çelik sektörü, 2014 yılında da gelişme eğilimini sürdürerek, % 0.8 oranında büyüdü. Dünya çelik sektörü büyümeye devam ederken, Türkiye’nin üretimi arka arkaya ikinci kez düşüş gösterdi. 2014 yılında % 1.8 oranında düşüşle, 34.04 milyon tona gerileyen Türkiye’nin ham çelik üretimi, son iki yılda % 5.2 oranında düşüş ile, 2011 seviyesinin de altında kaldı. Son iki yıllık dönemde, dünya ham çelik üretimi ise,  yüzde 5 civarında artış gösterdi. 2002-2012 yılları arasındaki dönemde, Çin ve Hindistan’ın ardından dünyanın en hızlı büyüyen sektörü konumunda bulunan 2011 ve 2012 yıllarında ise, büyük üreticiler arasında üretimini en hızlı arttıran sektör konumunu elde eden Türk çelik sektörünün, son iki yılda, dünyadan negatif yönde ayrışan performansı endişeye yol açtı. 
 
 
Sektörün performansındaki düşüşün bir kısmı ihracattaki gerilemeden kaynaklanıyor. 2013 yılında miktar açısından % 6.3, değer açısından % 7.9 oranında gerileyen çelik ürünleri ihracatımız, 2014 yılında da, miktar açısından % 5, değer açısından ise,  % 4 oranında düşüş göstermiş bulunuyor. Çelik ihracatımızın, son iki yılda miktar ve değer açısından % 11 civarında gerilemesi, 2012 yılına kıyasla,  ihracatın miktar açısından 2.5 milyon ton, değer açısından ise, 2 milyar dolar daha düşük bir seviyede kalması anlamına geliyor. Başka bir ifade ile çelik sektörümüz, 55 milyar $ olarak belirlenmiş bulunan 2023 ihracat hedeflerine yaklaşmak bir yana, hedeften önemli ölçüde uzaklaşıyor.
 
Her ne kadar 2014 yılında % 7 civarında gerilemiş olsa da, sektörün büyüme performansını olumsuz yönde etkileyen en önemli unsurlardan birini, 2013 yılında % 25 gibi oldukça yüksek bir oranda artış gösteren ithalat oluşturuyor. Türkiye, ihtiyacının üzerinde kapasiteye sahip olmasına ve çelik sektörü % 68 kapasite kullanım oranı ile çalışıyor bulunmasına rağmen, 13.8 milyon ton ithalat ile dünya çelik sektöründe en büyük 7. ithalatçı konumunda bulunuyor. Sektörün performansındaki düşüşe yol açan diğer önemli faktörü ise, yurt içi tüketimdeki düşüş oluşturuyor.
 
2014 yılında, dünya çelik sektörünü şekillendiren en önemli 2 gelişmeyi, 
• Demir cevheri fiyatlarında yaşanan % 50 civarındaki düşüşün, cevherden üretim yapan entegre tesislere, elektrik ark ocaklı tesisler karşısında maliyet avantajı sağlaması ve 
• Çin’in tüketiminin yavaşlaması ile birlikte, dünya pazarlarına ihracatının artması 
şeklinde özetlemek mümkün görünüyor. 
 
Demir cevheri fiyatlarında yaşanan keskin düşüşler ve hurda ile demir cevheri arasındaki marjın demir cevheri lehine ciddi oranlarda açılması,2014 yılında  temel hammadde olarak hurdaya  dayalı üretim yapan tesislerin rekabet gücü üzerinde negatif baskı oluştururken, yüksek fırınlarda üretim yapan entegre tesislerin kârlılığını olumlu yönde etkiledi. 
 
2014 yılında, Çin’in iç tüketiminin yavaşlamasının yol açtığı tehdit büyüyerek devam etti. Çin’in çelik ürünleri ihracatı % 50 oranında artışla, 94 milyon tona, net çelik ihracatı 80 milyon tona ulaştı. Çin’in artan etkinliğinin de tesiriyle, Orta Doğu ve Körfez ülkelerine yönelik toplam çelik ürünleri ihracatımızın, 2014 yılında % 20 oranında düşüşle, 7.6 milyon tondan, 6.1 milyon tona gerilediği, daha sınırlı seviyelerde de olsa, AB, Kuzey Afrika, Uzak Doğu & Güneydoğu Asya bölgelerine yönelik ihracatımızda da düşüşler yaşandığı görüldü. Orta Doğu ve Körfez ülkeleri, toplam ihracatımız içerisindeki % 34 oranındaki payı ile en büyük ihraç pazarı konumunu sürdürürken, bu bölgeyi Orta Doğu ve Körfez bölgesini AB, ABD ve Kuzey Afrika takip etti. 2014 yılında Türkiye toplam çelik ihracatının % 74 oranındaki kısmını sözkonusu 4 bölgeye gerçekleştirdi.
 
Her ne kadar Türk çelik sektörü, son 2 yıldan bu yana çelik üretimi konusunda olumsuz bir performans gösteriyor ise de, her yıl yaklaşık 180 ülkeye gerçekleştirdiği ihracatı ile dünya piyasalarında önemli bir oyuncu konumunda bulunuyor. Dünya çelik üretiminin yaklaşık %1.9 oranındaki bölümünü gerçekleştiren, Orta Doğu ve Körfez ülkelerinin, çelik ürünlerinde en büyük tedarikçisi olan Türk çelik sektörü, uzun ürünlerden sonra, birkaç yıl içerisinde yassı ürünlerde de net ihracatçı pozisyonuna geçmeyi hedefliyor. 
 
Dünya Çelik Derneği (worldsteel) verilerine göre, Türkiye; 
• Dünyanın en büyük 8. çelik üreticisi
• Dünyanın en büyük 8. çelik tüketicisi
• Dünyanın en büyük 7. çelik ihracatçısı
• Dünyanın en büyük 7. çelik ithalatçısı
• Dünyanın en büyük 11. net çelik ihracatçısı
• Dünyanın en büyük inşaat demiri    ihracatçısı ve Çin’den sonra dün-    yanın ikinci en büyük uzun ürün ihracatçısı
•  Orta Doğu ve Körfez ülkelerinin en büyük çelik tedarikçisi konumunda bulunuyor. 
 
Çelik sektörümüz son yıllarda yassı çelik üretimine yoğun bir şekilde yatırım yapmış  olmasına ve kapasitesini 2005 yılındaki 3 milyon ton seviyesinden, 2014 yılı itibariyle 17 milyon tona yükseltmesine rağmen, ithalatın yarattığı baskı nedeniyle kapasitesini etkin bir şekilde kullanamıyor. 2014 yılında sektörün slab üretiminde kapasite kullanım oranı % 55 seviyesinde gerçekleşirken, yaklaşık 7.7 milyon tonluk kapasitenin değerlendirilemediği, buna karşılık toplam 6.5 milyar dolar değerinde, 6.7 milyon ton yassı çelik ürünü ithalat edildiği görülüyor.
 
Yassı çelik ithalatının yüksek seviyesini sürdürmesinde rol oynayan 
•    Başta AB olmak üzere, temel yassı çelik ihraç pazarlarının yeterince canlanamamış olması, 
•    Bazı ülkelerin rekabetçi ve zaman zaman dampingli fiyatlarla piyasalarımıza girmesi, 
•    Kalitesiz ve sertifikasız ürünlerin pazarlarımıza kontrolsüzce girebiliyor olması  gibi etkenler, yurtiçi üretimi de baskı altında tutuyor. Yassı ürünlerde, sektördeki kapasite artışına ve ürün çeşitlendirmesine yönelik yatırımlar da hızla devam ediyor. 2015 yılında yassı çelik üretim kapasitesinin 18.5 milyon tonu aşması bekleniyor. 
 
Tüm bu unsurlar, 2014 yılında sektörün kapasite kullanım oranının % 68 seviyesine gerilemesine yol açmış bulunuyor. Kapasite kullanım oranının yeniden %80’ler seviyesine yükseltilmesini ve uluslar arası piyasalardaki rekabet gücünün arttırılmasını teminen, 
 
• Sektörün en büyük ikinci girdisi konumunda bulunan elektrik enerjisi üzerindeki TRT Payı, Belediye Fonu, kayıp kaçak gibi sektörle hiçbir ilgisi bulunmayan fon ve kesintilerin kaldırılması,
• Hurda ve kömür ithalatından tahsil edilmekte olan çevre katkı payı uygulamasına son verilmesi,
• Türkiye ile AKÇT arasındaki Serbest Ticaret Anlaşması’nın revize edilerek, yüksek katma değerli ürünlere geçişi ve elektrik ark ocaklı tesislerin sıcak metal ile desteklenmesini mümkün kılacak yatırımlara teşvik verilmesi,
• Dünya genelinde korumacı tedbirlerdeki artış da dikkate alınarak, Ekonomi Bakanlığı’nın İhracat ve İthalat Genel Müdürlüklerindeki Damping ve Sübvansiyon Araştırma Dairesi ile Korunma Önlemleri Dairesi’nin, başvuruların ve araştırmaların süratle sonuçlandırılmasına imkân sağlayacak şekilde, personel yönünden güçlendirilmesi,
• İthalatı teşvik eden bir uygulama haline gelmiş bulunan Dahilde İşleme Rejimi’nin (DİR), günün şartlarına ve ihtiyaçlara göre revize edilmesi,  
• DİR uygulamasını anlamsız bir şekilde şişiren, takibini zorlaştıran, bürokrasiyi arttıran; buna karşılık hazineye ciddi bir gelir getirmeyen, hurda, cevher, kömür, ferroalyaj gibi temel girdilerin ithalatında, Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu (KKDF) uygulamasına son verilmesi,
• Güvenli olmayan ve teknik mevzuata uygun bulunmayan ithal ve yerli ürünler için daha etkin denetimlerin yapılması, standart dışı, sertifikasız ve kalitesiz ürün girişinin engellenmesi,
• Son dönemlerde gerçekleştirilen ihalelere uluslararası statü verilmek suretiyle, sıfır gümrükle girdi ithalatının önünün açılmasının, yerli çelik üretimi ve tüketimi üzerinde yarattığı olumsuz etkileri giderecek tedbirlerin uygulamaya aktarılması, hayati önem taşımaktadır.
 
Çelik sektörümüzün içerisinde bulunduğu olumsuz koşulların, son iki yıl içerisinde net bir şekilde göstergelere yansıdığını görüyoruz. 2015 yılının Ocak-Şubat döneminde ham çelik üretiminin % 11 ile ve yılın ilk 3 aylık döneminde ihracatın % 19 ile düşüş eğilimini derinleştirerek sürdürmesi, sektördeki her geçen gün artan olumsuz seyri gözler önüne seriyor. Sektörün içerisinde bulunduğu olağanüstü olumsuz koşullar karşısında, uygulamaya aktarılmayan strateji belgeleri ve niyetten öteye geçmeyen klasik yaklaşımlar yerine, olağanüstü proaktif yaklaşımların benimsenmesine ihtiyaç duyuluyor. Mevcut politikalarla, temel sanayi sektörlerine girdi veren konumu nedeniyle stratejik bir sanayi konumunda bulunan çelik sektöründeki küçülmenin daha da derinleşmesinden endişe duyulmaktadır. 
Ülkemiz çelikte ihtiyacının üzerinde kapasiteye sahip olduğu halde, dünyanın 7. en büyük ithalatçısı olan ender ülkelerden birisi konumunda bulunuyor. Bu sürdürülebilirliği olmayan, dengesiz bir yapıyı yansıtıyor. Sözkonusu ithalat, dampingli ve kalitesiz ürün ithalatı sayesinde bu kadar yüksek seviyelerde gerçekleşebiliyor. Karşı karşıya bulunduğumuz haksız rekabetin önüne geçilerek, dampingli ürün ithalatının engellenmesinin sektörün önümüzdeki dönemdeki gelişimi, Türk ekonomisine olan katkısının daha da arttırılması açısından son derece önemli olduğunu düşünüyoruz. 
 
Bu açıdan, 28 Ocak 2015 tarihinde, 7 ülkeden yapılan sıcak sac ithalatına karşı açılmış bulunan soruşturmanın olumlu bir şekilde sonuçlanması, sektörümüzün karşı karşıya bulunduğu haksız rekabetin önlenmesi açısından hayati önem taşımaktadır. Bugün halen sektörde % 90’ın üzerinde ithal girdi ile çalışan çelik tüketicisi sanayi kuruluşlarının var olduğu bilinmektedir. Yurtiçinde yeterli kapasitenin bulunduğu bir durumda, ithalata dayalı sınai yapı sürdürülebilir görülmemektedir. Hükümetin izlediği ekonomi politikalarına da ters düşen bu yapının, Avrupa ve ABD’de olduğu gibi daha fazla birbirini tamamlayan, entegre bir yapıya dönüşmesinin Türk ekonomisinin ayakları üzerinde durmasına büyük katkı sağlayacağını değerlendiriyoruz. 
 
Çelik sektörümüz, olumsuzluklara rağmen, yüksek katma değerli ürünler bazında gelişmesini ve yatırımlarını sürdürmeye devam etmektedir. 2015 yılında, bir taraftan, dünya çelik sektöründe kapasite fazlalığı, ihraç pazarlarımızdaki siyasi istikrarsızlıklar ve Çinli üreticilerin uluslararası piyasadaki keskin rekabeti, diğer taraftan da yurt içi talebin canlılığı, çelik sektörümüzün gelişmesini belirleyecek faktörler olarak görülmektedir. Hiç şüphesiz, yurt içi talepteki canlılık yanında, bu talebin son yıllarda olduğu gibi, ithalat yolu ile değil, yurtiçi kaynaklardan karşılanması da hayati önem taşımaktadır.

 

Paylaş Tweet Paylaş
2208 kez okundu
YAZARIN DİĞER HABERLERİ
İTHALAT BASKISINDAKİ AZALMA ÜRETİM ARTIŞI GETİRDİ
2016 yılının Aralık ayına ait üretim, tüketim ve dış ticaret rakamları belli oldu. Aralık ayında Türkiye’nin ham çelik üretimi, bir önceki yılın Aralık ayına k DEVAMI...
Çelik Sektöründe 2017 Beklentileri Olumlu
2016 yılının ilk yarısı ve ikinci yarısı, Türkiye’nin çelik üretimi ve tüketimi açısından farklı seyre sahne oldu. Yılın ilk yarısında ham çelik üreti DEVAMI...
Avrupa Bi̇rli̇ği̇ Çeli̇kte Korumacı Yaklaşımı Keski̇nleştiriyor
Türkiye ile Avrupa Birliği arasında yaşanan gerginlik sonrasında, tarafların ilişkileri makûl bir çerçeveye oturtmak için bir araya gelecekleri anlaşılıyor. Esasen G DEVAMI...
Yurtiçi̇ Çelik Tüketimindeki̇ Daralma,Tedbir İhtiyacina Aciliyet Kazandırıyor
Türkiye’nin çelik üretimindeki toparlanma devam ediyor. 2012-2015 döneminde düşüş gösteren Türkiye’nin ham çelik üretiminin, bu yıl DEVAMI...
Dünya Çeli̇k Sektöründe Dengelenme Zaman Alacak
Dünya Çelik Derneği Ekonomi Komitesi ve OECD Çelik Komitesi Toplantıları Eylül ayı başında gerçekleştirildi. Global çelik sektöründeki ve piyasaların DEVAMI...
Çeli̇k Sektöründe İhti̇yatlı İyi̇mserlik
Türkiye’nin ham çelik üretimi, 2012 yılında 35.9 milyon ton ile zirvesine ulaştı. Ancak  sonraki 3 yıl boyunca gerileme eğilimi gösterdi. Öyle ki, 2015 yılında DEVAMI...
Türki̇ye’ni̇n Net Çeli̇k İhracatçısı Pozi̇syonu, Çeli̇k Sektörümüzü Tahri̇p Ediyor
2015 yılında % 4 oranında büyüyen Türkiye ekonomisi, 2016 yılının ilk çeyreğinde de % 4.8 ile büyüme eğilimini sürdürdü. Böylece, en son 2009 yıl DEVAMI...
Ekonomide Öncelikli Dönüşüm Programı Gelecek İçin Ümit Vaad Ediyor
28 Kasım 2014 tarihinde gerçekleştirilen SteelOrbis 9. Çelik Konferansı’nın en çok tartışılan konularını, Çin’in son aylarda ihraç pazarlarına yö DEVAMI...
Ekonomi Bakanımız Sayın Nihat Zeybekçi'ye Müteşekkiriz
Son zamanlarda ABD’den yalnızca siyasi ve askeri heyetler değil, ekonomik heyetler de sıkça Türkiye’yi ziyaret ediyor. Eylül ayında Amerika Birleşik Devletleri Ticaret DEVAMI...
Çelik Sektörümüz Koruma Tedbirleri ve Çinli Üreticilerin Haksız Rekabeti arasında sıkışıyor
Son dönemde, başta Çin olmak üzere, global düzeydeki atıl kapasitelerin ve zayıf seyreden tüketimin yarattığı baskı yanında, cevher fiyatlarındaki düşüşün DEVAMI...
2014 Yılının İkinci Yarısına İlişkin Beklentiler Olumlu
2014 yılının ilk yarısını, beklentilerimizin altında kalan bir performansla geride bırakmış bulunuyoruz. Irak krizi, uzun mamul piyasalarındaki Çin tehdidi, hurda ile mamul fiyatları arasınd DEVAMI...
SEKTÖREL HABERLER
ASAŞ’a Yeşil Dönüşüm Alanında Önemli Ödül
ASAŞ, T.C. Sanayi Ve Teknoloji Bakanlığı Stratejik Araştırmalar ve Verimlilik Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen Verimlilik Proje Ödülleri Yarışması’nda, “Otomotive Uygun Alaşımlarda Boyalı Hu DEVAMI...
Türkiye Çelik Üreticileri Derneği Değerlendirme
ÇELİK ÜRETİMİ  2024 yılının Ocak ayında Türkiye’nin ham çelik üretimi, geçen yılın aynı ayına göre %24,7 artışla 3,2 milyon tona yükseldi.    ÇELİK TÜKETİMİ Nihai DEVAMI...
Otomotiv Sanayii Derneği 2024’ün İlk İki Aylık Verilerini Açıkladı!
Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) 2024 yılının ilk iki aylık verilerini açıkladı. Geçen yılın aynı dönemine göre toplam üretim yüzde 8 artarak 241 bin 861 adet olarak gerçekleşti. Geçen yılın aynı d DEVAMI...
Çelik Sektörü Litvanya’da Bir Araya Geldi
Çelik İhracatçıları Birliği (ÇİB), Baltık ülkelerindeki etkinliğini artırmak, pazardaki varlığını güçlendirmek ve yeni iş birlikleri amacı ile Litvanya’nın başkenti Vilnius’a Ticaret Heyeti d& DEVAMI...
TAYSAD Sektöre Örnek Çalışmalarıyla Ödüllendirilmeye Devam Ediyor!
Firmaların dönüşüm süreçlerine liderlik etmek ve rekabetçiliklerini artırmak adına stratejik bir rol oynayan TAYSAD, sektörü destekleyici çalışmalarını sürdürüyor. TAYSAD&rsquo DEVAMI...
Türkiye Çelik Üreticileri Derneği Değerlendirme
ÇELİK ÜRETİMİ  2023 yılının Aralık ayında Türkiye’nin ham çelik üretimi,  geçen yılın aynı ayına göre %21,2 artışla 3,2 milyon ton oldu. Yılın tamamında ise ham çelik üretim DEVAMI...
TürkTraktör 70. Yılında 1.111.111’inci Traktörünü Üretti
Türkiye otomotiv sektörünün ilk üretici kuruluşu TürkTraktör, kuruluşunun 70. yılında 1.111.111’inci traktörünü banttan indirerek yeni bir eşiği daha başarıyla geçti. Türkiye DEVAMI...
Bursalı Mubitek Türkiye İkincisi Mubitek, İnovalig’den İkincilik Ödülüyle Döndü
Mubitek, Türkiye’nin ‘inovasyon şampiyonlarının seçildiği İnovaLİG’te “İnovasyon Stratejisi” kategorisinde ikincilik ödülünü kazandı.   Daha önce de İnovaLİG’ten DEVAMI...
Çelik Servis Hizmetiyle Dev Endüstrilere Çözüm Ortağı Oluyor
Türkiye’deki ilk ve tek çelik, ısıl işlem, desen ve PVD kaplama sağlayıcısı konumuna sahip voestalpine High Performance Metal Türkiye, başta otomotiv, enerji, altyapı, ulaştırma olmak üzere çok sayıda end&uu DEVAMI...
OSD, Türkiye Otomotiv Sanayisinin AB Yeşil Mutabakat Hedeflerine Uyumu Projesi ile AB IPA III Dönemi Proje Desteği Almaya Hak Kazandı!
Otomotiv Sanayii Derneği, IPA III Avrupa Yeşil Mutabakatı (AYM) için Sivil Toplum Eylemi (Civil Society Action Towards European Green Deal) çağrısına, “Türk Otomotiv Sanayiinin AB Yeşil Mutabakat Hedeflerini Gerç DEVAMI...
En Çok Okunanlar Son Eklenenler
Döküm Demir / Çelik Otomotiv Sanayi
YAYIN AKIŞI
FACEBOOK
TWITTER
INSTAGRAM