Metal Dünyası

Tebliğ olgusu aslında farkında bile olmadığımız birçok noktada günlük hayatımızın içerisine nüfuz etmiştir. Bu olgunun toplum içerisindeki bireyler için birçok hukukî sonuçları bulunmaktadır. Biz bunlardan kendi ilgi alanımıza giren vergisel sonuçlar üzerine bir değerlendirme yapacağız.

 

Tebliğ işleminin nasıl yapılacağı ile ilgili olarak 11.02.1959 tarihinde kabul edilen 7201 sayılı Kanun hükümleri yol göstericidir. Ancak vergi kanunları açısından ise 213 sayılı Vergi Usul Kanunu belirleyicidir. İlgili kanunda tebliğ; ‘vergilendirmeyi ilgilendiren ve hüküm ifade eden hususların yetkili makamlar tarafından mükellefe veya ceza sorumlusuna yazı ile bildirilmesidir.’ şeklinde tanımlanıştır.

 

Tebliğ; Vergi Usul Kanununda benim 4T Prensibi olarak nitelendirdiğim, Tarh-Tebliğ-Tahakkuk ve Tahsil sistematiğin en önemli parçalarından biridir. Bu sistematikte önce vergi hesaplanmalı, sonra vergiyi ödemekle sorumlu olan kişiye bildirilmeli, bu iki aşamadan geçen vergi ödenecek safhaya gelmeli ve sonuç olarak ödenmelidir. Bu prensipteki herhangi bir adımda meydana gelecek en ufak bir aksama verginin kaynaktan kamu otoritesine aktarımını engellemektedir. Bu engelleme sonucu kamu otoritesinin kaynaklarındaki azalma; bazı vergilerdeki oran artışı, azalan kamu yatırımları vb. neticelerle sosyal yaşamın kalitesinin düşmesine neden olmaktadır.

 

Peki vergisel konularda tebliğ nasıl yapılmaktadır? 

Vergilendirme ile ilgili olup (tahakkuk fişi haricinde), hüküm ifade eden belgeler adresleri bilinen gerçek ve tüzel kişilere posta yoluyla, adresleri bilinmeyenlere ise ilan yolu tebliğ edilir.

 

Tebliğ, mükellefe, mükelleflerin kanunî temsilcilerine, umumî vekillerine veya vergi cezası kesilenlere yapılır. Tebliğ, kendisine tebligat yapacak kimsenin bulunmaması halinde ikametgâh adresinde bulunanlardan veya işyerlerindeki memur veya hizmetlilerden birine yapılır. Bu şekilde tebliğ yapılacak kişinin görünüşe göre 18 yaşından az olmaması ve belirgin bir surette ehliyetsiz olmaması gerekir.

 

Tebliğ işlemi yapılırken kamu otoritesinin karşılaştığı birçok sorun bulunmaktadır. Bunların en önemlileri; mükellefin adresinin hiç bilinmemesi, mükellefin bildirdiği adreste bulunamaması vb. dir. Bu durumda vergisel konularla ilgili işlemlerin tebliğ edilmesi ilan yoluyla gerçekleştirilmeye çalışılmakta bu da uygulama hem çok ciddi maliyetler oluşturmakta hem de birçok tebliğ işlemi yargıya taşınmaktadır.

Tebliğ konusundaki bu olumsuzlukları ortadan kaldırmak adına öncelikle 213 sayılı Vergi Usul Kanununa eklenen 107/A maddesi ile 01.08.2010 tarihinden itibaren elektronik ortamda tebliğ işleminin önü açılmıştır. Daha sonra 7201 sayılı Tebligat Kanununda 11.1.2011 tarihinde değişikliğe gidilerek, tebligata elverişli bir elektronik adres vererek bu adrese tebligat yapılmasını isteyenlere elektronik yolla tebligat yapılabilmesi sağlanmıştır. Ayrıca anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlere elektronik yolla tebligat yapılması zorunluk hale getirilmiş ancak uygulama başlama tarihi 19.01.2013 olarak belirlenmiştir.

 

Ayrıca 07.04.2015 tarihinde Vergi Usul Kanunu’ nun 107/A maddesine eklenen hükümle elektronik ortamda tebligatın ne zaman hüküm ifade edeceği net bir şekilde ortaya konulmuştur. Buna göre; elektronik tebligat, muhatabın adresine ulaştığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda yapılmış sayılacaktır.

 

Bu sürecin son aşaması ise 27.08.2015 tarih ve 29458 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 456 sıra sayılı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği olmuştur. 

 

Bu tebliğ ile 01.01.2016 tarihinden itibaren; 

1- Kurumlar vergisi mükellefi şirketler,

2- Gelir vergisi mükellefiyeti bulunan gerçek kişiler (Kazançları basit usulde tespit edilenlerle gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçiler hariç) 

3- İsteğe bağlı olarak elektronik tebligat yapılmasını talep edenlere elektronik ortamda tebligat yapılacaktır.

 

Yukarıda 1. ve 2. sırada belirtilenlerin 01.01.2016 tarihine kadar bağlı oldukları vergi dairesine örneği kurumca hazırlanmış olan başvuru formlarıyla birlikte başvurmaları gerekmektedir. 

 

Sistem şu şekilde işlemektedir. Başvuru formlarına firmaların ve gelir vergisi mükellefi gerçek kişilerin iletişim bilgileri yazılmaktadır. Vergi daireleri bu bilgileri kendi sistemlerine aktarmakta ve aktarım tamamlandıktan sonra iletişim bilgilerine sisteme kayıt yapıldığına dair bir bilgilendirme mesajı gönderilmektedir. Vergi dairesinden tarafınıza herhangi bir belge elektronik ortamda tebliğ edildiğinde başvuru formunda belirtmiş olduğunuz iletişim bilgilerinize bilgilendirme mesajı düşmekte ve bu mesaj geldikten sonraki 5.günün sonunda ilgili belgeyi okusanız da okumasanız da tebliğ işlemi tamamlanmış olmaktadır. Tebliğ işleminin gerçekleştiğine dair olay kayıtları, İşlem Zaman bilgisi eklenerek erişilebilir şekilde arşivlerde 30 yıl süreyle saklanacaktır.

 

Sisteme zorunlu veya isteğiniz doğrultusunda dâhil olduktan sonra aşağıdaki durumlar haricinde sistemden çıkışınız mümkün değildir.

 

a- Tüzel kişilerde ticaret sicil kaydının silindiği tarih itibariyle elektronik tebligat adresi kapatılır.

b- Gerçek kişilerde ilgilinin ölümü veya gaipliğine karar verildiğinin idare tarafından tespit edildiği durumlarda ölüm/karar tarihi itibariyle elektronik tebligat adresi res’en kapatılır.

c- Mirasçıların bağlı olunan vergi dairesine başvurması halinde de müteveffanın elektronik tebligat adresi kullanıma kapatılır. 

 

Diyelim ki sisteme dâhil olmak istemiyorsunuz. Nelerle karşılaşırsınız?

Öncelikle Vergi Usul Kanunu’ nun mükerrer 355. maddesi uyarınca özel usulsüzlük cezası ödemek zorunda kalırsınız. Bu ceza tutarı tüzel kişilere 2015 yılı için 1.300,00 TL’ dir. Ceza uygulaması sonrası vergi dairesince adınıza res’en bir elektronik tebligat adresi tanımlanır, gerçek kişi iseniz size tüzel kişi iseniz kanunî temsilcinize tebliğ edilir ve bu adreslere elektronik tebligata başlanılır.

 

Tüm bu düzenlemelere rağmen Maliye Bakanlığı’ nın ilgili tebliğin son bölümünde evrakları muhataba elektronik sistem ile tebliğ edebileceği gibi Kanunda yer verilen diğer tebligat hükümlerine göre de tebliğ edilebilir hükmünü pek anlamlı bulmadığımı belirtmek isterim.

 

Tüm okuyucularıma mutlu, huzurlu, barış ve sevgi dolu bir yıl diliyorum. 

 

Bir sonraki yazımın konusu emlak vergisindeki muafiyetler hakkında olacaktır.

 

Günün Sözü: Bir daha dünyaya gelsem aynı hayatı, daha ustaca ve korkusuz yaşarım. Ama bu sefer seni tanımakta gecikmem! Ahmed Arif