msisman@marmara.edu.tr
Prof. Dr. Mehmet Şişman
Prof. Dr. Mehmet Şişman
Seçime girerken Türkiye Ekonomisi için “Yeni dönüşüm” önerileri
Türkiye’de ihraç edilen mallarda ucuz dövizle ithal edilen ve “ihraç ikamesi” olarak da isimlendirilebilen büyüme modelinin sonuna gelindiği gözlenmektedir. Dünyada kuşkusuz ihracatla büyüyen ve hatta gelişen pek çok ülke var, biz neden hala potansiyelimizin çok altındayız diye sormak gerek?
İki temel nedeni var bu olgunun bana göre.
Birincisi, dünyadaki finansal küreselleşmeye fazlaca bel bağlayarak sermaye piyasaları yoluyla borsa ve tahvillere gelen sıcak paranın adeta kuklası olmak. Sıcak paranın kalma süresi yabancılarda 290 gün yerlilerde 41 gün (Türkiye sermaye piyasası raporundan 2014 verisidir). Buradan yatırım çıkmaz. Yatırım trafikte yayalara yol vermeden sadece varacağınız yere odaklanmaya benzemiyor. Çünkü böyle davrandığınızda dikkatiniz dağılır ve hata yaparsınız. Bankaların dışardan borçlanma miktarı kısa vadeli borçlar içinde önemli bir düzeye ulaştığından, bahsettiğimiz bu dikkatsizlik Türkiye’de gözlenmektedir.
İkinci olarak, toplumun ve bireyin başarılı olabileceği koşulları kar beklentisine kurban etmek. Kısaca sosyal politika olarak isimlendirilen eğitim, sağlık ve iş ve yaşam koşullarının iyileştirilmesinde piyasanın öncü olması ve devletin ayrıca destek sunması başarısızlığa uğramıştır. Zira Birleşmiş Milletlerin her yıl yayımladığı İnsani gelişme Endeksi’ne göre 69. Sıradaki yeri bu başarısızlığın verisidir.
İnsani Gelişme İndeksi (İGE, HDI), uzun ve sağlıklı yaşam, iyi bir eğitim düzeyi ve kişi başına gelir düzeyini yaşam standardının üç temel unsuru olarak ele almaktadır. Endeksi oluşturan Cambridge’den Mahbub ul Haq ve Amartya Sen adlı Pakistan ve Hint asıllı iktisatçılardır. Son yayımlana bu Birleşmiş Milletler verisine göre tarihsel karşılaştırma yapma olanağı elde ediyoruz. Örneğin Türkiye’nin 1980-1990 yılları arasındaki 10 yıllık İGE artış ortalaması % 1,50 dir. 1990-2000 yılları arasında Türkiye’nin İGE artış ortalaması %1,27’ye düşmektedir.
Türkiye açısından yakın tarih olan 2000-2013 arası İGE artışı ise yine aynı rapora göre %1,16’ya düşmektedir (http://hdr.undp.org/en/content/table-2-human-development-index-trends-1980-2013). Buradan da anlaşılacağı üretim ve ihracatta sıçrama yapacak olan toplumdaki insani gelişme altyapısı büyümesinde finansal küreselleşmeye paralel olmayan bir daralma yaşanmaktadır.
Bugün yüksek ve ileri teknoloji ihracatında genç nüfusuyla atak yapmak isteyen Türkiye bunu ancak güçlü bir İGE artışıyla yani sosyal altyapısını güçlendirerek yapabilecektir kanısındayım Yarınından endişesi olmayan bireylerin oluşturduğu toplumların yeni metaların yaratılmasında, innovasyon (ticari buluş) katkısı artacaktır. Yüksek teknolojili meta ihracatının imalat sanayi içindeki payı Türkiye’de henüz %2’yi aşamıyor ne yazık ki. Oysa aynı veri Çin ‘de %26,3, Kore’de %26,2 ve Hindistan’da %7,3 olarak ölçülmektedir (Cumhuriyet Ekonomi sayfası 8 Nisan 2015).
Güney Kore’nin İGE indeksinde 15. Sırada olduğunu belirtmeliyim. Diğer ülkelerin demokrasi problemleri olduğundan indeksteki yeri yoktur. Sonuç olarak sadece İGE değeri değil, aynı zamanda bir toplumda özgürlük ve eşitliğin biricik göstergesi olan demokrasi açısından da sorunsuz olmak gerekmektedir. Zira yenilikler ve güzellikler mutlu ve huzurlu toplumlardaki yaratıcı zekanın ürünü olabilir ancak. Gerisi büyümenin tıkandığı, cari açığın tekrar yükseldiği zamanları değil, verimliliğin olumlu sonuçlarının tüm toplumda hissedildiği paylaşıldığı an’lara kalır ki bu daha kolaydır artık.
Sevgi ve saygılarımla, Prof. Dr. Mehmet Şişman
13046 kez okundu
YAZARIN DİĞER HABERLERİ
Seçime girerken Türkiye Ekonomisi için “Yeni dönüşüm” önerileri
Türkiye’de ihraç edilen mallarda ucuz dövizle ithal edilen ve “ihraç ikamesi” olarak da isimlendirilebilen büyüme modelinin sonuna gelindiği g&ou DEVAMI...
Türkiye’de ihraç edilen mallarda ucuz dövizle ithal edilen ve “ihraç ikamesi” olarak da isimlendirilebilen büyüme modelinin sonuna gelindiği g&ou DEVAMI...
Dünya Ekonomisi’nde Teknolojik gelişmeler ve 2015’e Girerken “Yeni Eğilimler”
Kalıp Dünyası dergisinde konuk köşe yazarlığı önerisiyle sizlere merhaba deme olanağına kavuştum. Öncelikle kendimi siz okurlara tanıtmak isterim. Bu benim ilk köşe y DEVAMI...
Kalıp Dünyası dergisinde konuk köşe yazarlığı önerisiyle sizlere merhaba deme olanağına kavuştum. Öncelikle kendimi siz okurlara tanıtmak isterim. Bu benim ilk köşe y DEVAMI...
ABD Doları ya da Carpe Diem
Türkiye Ekonomisi’nde en çok merak edilen gösterge; kuşkusuz dolar/TL kuru, bir başka deyişle doların TL karşılığıdır. Zira sanayi için döviz kurunun önemi, DEVAMI...
Türkiye Ekonomisi’nde en çok merak edilen gösterge; kuşkusuz dolar/TL kuru, bir başka deyişle doların TL karşılığıdır. Zira sanayi için döviz kurunun önemi, DEVAMI...
SEKTÖREL HABERLER
Metalürji Sektörünün Buluşma Noktası Ankiros, Yeni Alanında Yeni Rekorlarla Kapılarını Açıyor
Bu yıl 16. kez düzenlenecek olan ANKIROS Fuarı için hazırlıkların sonuna gelindi. 19-21 Eylül tarihleri arasında bu yıl Yeşilköy İFM’ de gerçekleşecek olan fuara, yurtiçi ve yurtdışından yoğun ilgi va DEVAMI...
Bu yıl 16. kez düzenlenecek olan ANKIROS Fuarı için hazırlıkların sonuna gelindi. 19-21 Eylül tarihleri arasında bu yıl Yeşilköy İFM’ de gerçekleşecek olan fuara, yurtiçi ve yurtdışından yoğun ilgi va DEVAMI...
Türkiye Çelik Üreticileri Derneği Değerlendirme
ÇELİK ÜRETİMİ 2024 yılının Temmuz ayında Türkiye’nin ham çelik üretimi, geçen yılın aynı ayına göre %4 artışla 3,1 milyon tona yükseldi. Ocak-Temmuz döneminde ise üretim %14, DEVAMI...
ÇELİK ÜRETİMİ 2024 yılının Temmuz ayında Türkiye’nin ham çelik üretimi, geçen yılın aynı ayına göre %4 artışla 3,1 milyon tona yükseldi. Ocak-Temmuz döneminde ise üretim %14, DEVAMI...
Hexagon, El Tipi 3D Tarama Teknolojisi İle Endüstrilerde Devrim Yaratıyor
Dijital gerçeklik çözümleriyle metroloji alanında dünya lideri olan Hexagon, geniş yelpazedeki imalat denetim cihazlarını tamamlayan ve benzersiz esnek ölçüm yeteneğine sahip el tipi 3D tarama tek DEVAMI...
Dijital gerçeklik çözümleriyle metroloji alanında dünya lideri olan Hexagon, geniş yelpazedeki imalat denetim cihazlarını tamamlayan ve benzersiz esnek ölçüm yeteneğine sahip el tipi 3D tarama tek DEVAMI...
TOMRA, Alüminyum Geri Dönüşümünün Geleceği Hakkında Yeni Bir E-Kitap Yayınladı
Ayıklama çözümlerinin global lideri TOMRA Recycling, 8-10 Ekim tarihleri arasında gerçekleşecek ALUMINIUM Düsseldorf Fuarı öncesinde yeni bir e-Kitap yayınladı. Alüminyum geri dönüşümü DEVAMI...
Ayıklama çözümlerinin global lideri TOMRA Recycling, 8-10 Ekim tarihleri arasında gerçekleşecek ALUMINIUM Düsseldorf Fuarı öncesinde yeni bir e-Kitap yayınladı. Alüminyum geri dönüşümü DEVAMI...
Kobi’ler İş Teklifi İle Tuzağa Düşürülüyor
Dijital güvenlik şirketi ESET, Polonya, Romanya ve İtalya’daki işletmelere karşı bilgi hırsızlarının kullanıldığı kimlik avı kampanyalarını araştırarak sonuçlarını paylaştı. Saldırganlar daha önce ele geçirdikler DEVAMI...
Dijital güvenlik şirketi ESET, Polonya, Romanya ve İtalya’daki işletmelere karşı bilgi hırsızlarının kullanıldığı kimlik avı kampanyalarını araştırarak sonuçlarını paylaştı. Saldırganlar daha önce ele geçirdikler DEVAMI...
Eset Güvenlik Çözümleri Şirketlere Rekabet Avantajı Sağlıyor
Siber güvenlik çözümlerinde küresel bir lider olan ESET, son paylaşılan Gartner Market Guide for Managed Detection and Response raporunda Temsilci Marka olarak kabul edildi. Bu tanımlama, ESET’in Yönetilen DEVAMI...
Siber güvenlik çözümlerinde küresel bir lider olan ESET, son paylaşılan Gartner Market Guide for Managed Detection and Response raporunda Temsilci Marka olarak kabul edildi. Bu tanımlama, ESET’in Yönetilen DEVAMI...
Kompozit Malzemeler 34.BI-MU’nun Başrol Oyuncusu
9 - 12 Ekim 2024 tarihleri arasında BI-MU’nun 34. gerçekleşecek, işleme ve deformasyon takım tezgahları, robotlar, otomasyon, dijital ve katmanlı üretim, yardımcı teknolojiler ve kolaylaştırıcılar ana imalat endüstrisin DEVAMI...
9 - 12 Ekim 2024 tarihleri arasında BI-MU’nun 34. gerçekleşecek, işleme ve deformasyon takım tezgahları, robotlar, otomasyon, dijital ve katmanlı üretim, yardımcı teknolojiler ve kolaylaştırıcılar ana imalat endüstrisin DEVAMI...
Yapay Zekâ Oltanın Ucunda
Yeni trendlere her zaman uyum sağlayan siber suçlular ChatGPT, Midjourney ve diğer üretken yapay zekâ asistanları gibi görünen kötü amaçlı yazılımlar dağıtıyorlar. Dijital güvenlik şirketi ESE DEVAMI...
Yeni trendlere her zaman uyum sağlayan siber suçlular ChatGPT, Midjourney ve diğer üretken yapay zekâ asistanları gibi görünen kötü amaçlı yazılımlar dağıtıyorlar. Dijital güvenlik şirketi ESE DEVAMI...
Eku Fren, Yeni Yatırımında Uzun Yıllardır Çözüm Ortağı Olan Inductotherm’i Seçti
Türkiye’nin önde gelen otomotiv fren sistemi üreticilerinden Eku Fren, 1962 yılından bu yana fren diski ve kampana gibi ürünlerin üretiminde uzmanlaşmış olup, bu ürünleri dünya pazarlarına ih DEVAMI...
Türkiye’nin önde gelen otomotiv fren sistemi üreticilerinden Eku Fren, 1962 yılından bu yana fren diski ve kampana gibi ürünlerin üretiminde uzmanlaşmış olup, bu ürünleri dünya pazarlarına ih DEVAMI...
Otomotiv Sanayii Derneği 50. Yılını Kutladı
1974 yılında kurulan Türkiye otomotiv sanayisinin çatı kuruluşu Otomotiv Sanayii Derneği, 50’nci yılını kutladı. Türk otomotiv sanayisinin geçmişinin 1940’lara dayandığını söyleyen OSD Yönetim Kur DEVAMI...
1974 yılında kurulan Türkiye otomotiv sanayisinin çatı kuruluşu Otomotiv Sanayii Derneği, 50’nci yılını kutladı. Türk otomotiv sanayisinin geçmişinin 1940’lara dayandığını söyleyen OSD Yönetim Kur DEVAMI...
Milli Üretim Milli Güç
Türkiye’nin İlk Avrupa’nın Tek Birincil Magnezyum Üretim Tesisi
İstanbul Isıl İşlem A.Ş.’nin i-nit® Markası ile Ürettiği İlk Plazma Nitrürleme Fırını i-nitcold-800 Gönderime Hazır
MAGMA, Ankiros Fuarı’nda
INDUCTOTHERM SINIRLARI YÜKSELTİYOR
TÜDÖKSAD Yeni Yönetim Kurulu Konya’da Üye ve Sektör Mensuplarını Ziyaret Ett
5. ISIL İŞLEM SEMPOZYUMU Isıl İşlem Sektörü Yeniden Biraraya Geldi
ÇİB Başkanı Namık Ekinci “ABD Adil Bir Tutum Sergilemiyor”
Ford Otosan, Tedarikçileriyle Hız Kesmeden Başarılarına Yenilerini Ekleyecek
Türkiye'de Elektrikli Otobüs Dönemi Başlıyor
Mert Döküm, Elazığ’da Bulunan Fabrikası için 4mw 6 Tonluk 2. Ocak Yatırımındaki Tercihini İndemak’tan Yana Kullandı
Özgümüş Döküm Yeni ve Modern Dökümhanesinde 6 Tonluk Ocak Yatırımın da Yine İndemak Dedi
Dökümde Uluslararası Yenilikler - NEWCAST 2023 Sektör, Dökümün Neler Yapabileceğini Gösterecek
Kutes ve Trakya Kalkınma Ajansı’ndan Gençler İçin İş Birliği
YAYIN AKIŞI