msisman@marmara.edu.tr
Prof. Dr. Mehmet Şişman
Prof. Dr. Mehmet Şişman
Seçime girerken Türkiye Ekonomisi için “Yeni dönüşüm” önerileri
Türkiye’de ihraç edilen mallarda ucuz dövizle ithal edilen ve “ihraç ikamesi” olarak da isimlendirilebilen büyüme modelinin sonuna gelindiği gözlenmektedir. Dünyada kuşkusuz ihracatla büyüyen ve hatta gelişen pek çok ülke var, biz neden hala potansiyelimizin çok altındayız diye sormak gerek?
İki temel nedeni var bu olgunun bana göre.
Birincisi, dünyadaki finansal küreselleşmeye fazlaca bel bağlayarak sermaye piyasaları yoluyla borsa ve tahvillere gelen sıcak paranın adeta kuklası olmak. Sıcak paranın kalma süresi yabancılarda 290 gün yerlilerde 41 gün (Türkiye sermaye piyasası raporundan 2014 verisidir). Buradan yatırım çıkmaz. Yatırım trafikte yayalara yol vermeden sadece varacağınız yere odaklanmaya benzemiyor. Çünkü böyle davrandığınızda dikkatiniz dağılır ve hata yaparsınız. Bankaların dışardan borçlanma miktarı kısa vadeli borçlar içinde önemli bir düzeye ulaştığından, bahsettiğimiz bu dikkatsizlik Türkiye’de gözlenmektedir.
İkinci olarak, toplumun ve bireyin başarılı olabileceği koşulları kar beklentisine kurban etmek. Kısaca sosyal politika olarak isimlendirilen eğitim, sağlık ve iş ve yaşam koşullarının iyileştirilmesinde piyasanın öncü olması ve devletin ayrıca destek sunması başarısızlığa uğramıştır. Zira Birleşmiş Milletlerin her yıl yayımladığı İnsani gelişme Endeksi’ne göre 69. Sıradaki yeri bu başarısızlığın verisidir.
İnsani Gelişme İndeksi (İGE, HDI), uzun ve sağlıklı yaşam, iyi bir eğitim düzeyi ve kişi başına gelir düzeyini yaşam standardının üç temel unsuru olarak ele almaktadır. Endeksi oluşturan Cambridge’den Mahbub ul Haq ve Amartya Sen adlı Pakistan ve Hint asıllı iktisatçılardır. Son yayımlana bu Birleşmiş Milletler verisine göre tarihsel karşılaştırma yapma olanağı elde ediyoruz. Örneğin Türkiye’nin 1980-1990 yılları arasındaki 10 yıllık İGE artış ortalaması % 1,50 dir. 1990-2000 yılları arasında Türkiye’nin İGE artış ortalaması %1,27’ye düşmektedir.
Türkiye açısından yakın tarih olan 2000-2013 arası İGE artışı ise yine aynı rapora göre %1,16’ya düşmektedir (http://hdr.undp.org/en/content/table-2-human-development-index-trends-1980-2013). Buradan da anlaşılacağı üretim ve ihracatta sıçrama yapacak olan toplumdaki insani gelişme altyapısı büyümesinde finansal küreselleşmeye paralel olmayan bir daralma yaşanmaktadır.
Bugün yüksek ve ileri teknoloji ihracatında genç nüfusuyla atak yapmak isteyen Türkiye bunu ancak güçlü bir İGE artışıyla yani sosyal altyapısını güçlendirerek yapabilecektir kanısındayım Yarınından endişesi olmayan bireylerin oluşturduğu toplumların yeni metaların yaratılmasında, innovasyon (ticari buluş) katkısı artacaktır. Yüksek teknolojili meta ihracatının imalat sanayi içindeki payı Türkiye’de henüz %2’yi aşamıyor ne yazık ki. Oysa aynı veri Çin ‘de %26,3, Kore’de %26,2 ve Hindistan’da %7,3 olarak ölçülmektedir (Cumhuriyet Ekonomi sayfası 8 Nisan 2015).
Güney Kore’nin İGE indeksinde 15. Sırada olduğunu belirtmeliyim. Diğer ülkelerin demokrasi problemleri olduğundan indeksteki yeri yoktur. Sonuç olarak sadece İGE değeri değil, aynı zamanda bir toplumda özgürlük ve eşitliğin biricik göstergesi olan demokrasi açısından da sorunsuz olmak gerekmektedir. Zira yenilikler ve güzellikler mutlu ve huzurlu toplumlardaki yaratıcı zekanın ürünü olabilir ancak. Gerisi büyümenin tıkandığı, cari açığın tekrar yükseldiği zamanları değil, verimliliğin olumlu sonuçlarının tüm toplumda hissedildiği paylaşıldığı an’lara kalır ki bu daha kolaydır artık.
Sevgi ve saygılarımla, Prof. Dr. Mehmet Şişman
11569 kez okundu
YAZARIN DİĞER HABERLERİ
Seçime girerken Türkiye Ekonomisi için “Yeni dönüşüm” önerileri
Türkiye’de ihraç edilen mallarda ucuz dövizle ithal edilen ve “ihraç ikamesi” olarak da isimlendirilebilen büyüme modelinin sonuna gelindiği g&ou DEVAMI...
Türkiye’de ihraç edilen mallarda ucuz dövizle ithal edilen ve “ihraç ikamesi” olarak da isimlendirilebilen büyüme modelinin sonuna gelindiği g&ou DEVAMI...
Dünya Ekonomisi’nde Teknolojik gelişmeler ve 2015’e Girerken “Yeni Eğilimler”
Kalıp Dünyası dergisinde konuk köşe yazarlığı önerisiyle sizlere merhaba deme olanağına kavuştum. Öncelikle kendimi siz okurlara tanıtmak isterim. Bu benim ilk köşe y DEVAMI...
Kalıp Dünyası dergisinde konuk köşe yazarlığı önerisiyle sizlere merhaba deme olanağına kavuştum. Öncelikle kendimi siz okurlara tanıtmak isterim. Bu benim ilk köşe y DEVAMI...
ABD Doları ya da Carpe Diem
Türkiye Ekonomisi’nde en çok merak edilen gösterge; kuşkusuz dolar/TL kuru, bir başka deyişle doların TL karşılığıdır. Zira sanayi için döviz kurunun önemi, DEVAMI...
Türkiye Ekonomisi’nde en çok merak edilen gösterge; kuşkusuz dolar/TL kuru, bir başka deyişle doların TL karşılığıdır. Zira sanayi için döviz kurunun önemi, DEVAMI...
SEKTÖREL HABERLER
34.Bı-Mu, 9 - 12 Ekim Arasında Fieramilano Rho’da Robotheart: Tüm En İyi Oyuncular Etkinlikte Olacak
RobotHeart’ın ikincisi robotik sektörünün en önemli oyuncuları, 9 - 12 Ekim 2024 tarihleri arasında fieramilano Rho’daki 34.BI-MU salonlarında ürünlerini sergilenecekler. ABB, ABL AUTOMAZIONE, DEVAMI...
RobotHeart’ın ikincisi robotik sektörünün en önemli oyuncuları, 9 - 12 Ekim 2024 tarihleri arasında fieramilano Rho’daki 34.BI-MU salonlarında ürünlerini sergilenecekler. ABB, ABL AUTOMAZIONE, DEVAMI...
Yeşil Çelik ‘Tosyali V-Green’ ile Daha Az Karbon Ayak İzi
Dünyanın önde gelen yeşil çelik üreticilerinden biri olan Tosyalı, dünyanın en önemli çelik fuarı olan Tube & Wire Fuarı’na damgasını vurdu. Almanya’nın Düsseldorf şehrinde düze DEVAMI...
Dünyanın önde gelen yeşil çelik üreticilerinden biri olan Tosyalı, dünyanın en önemli çelik fuarı olan Tube & Wire Fuarı’na damgasını vurdu. Almanya’nın Düsseldorf şehrinde düze DEVAMI...
Yaşayan Ama Görünmeyen Botnet Tehlike Saçmaya Devam Ediyor
ESET Research, halen büyümekte olan ve en az 15 yıllık faaliyeti boyunca yüz binlerce sunucuyu ele geçiren, en gelişmiş sunucu tarafı kötü amaçlı yazılım kampanyalarından biri olan Ebury grubuna yön DEVAMI...
ESET Research, halen büyümekte olan ve en az 15 yıllık faaliyeti boyunca yüz binlerce sunucuyu ele geçiren, en gelişmiş sunucu tarafı kötü amaçlı yazılım kampanyalarından biri olan Ebury grubuna yön DEVAMI...
Makine İhracatı İlk 4 Ayda 8,9 Milyar Dolar
Makine İhracatçıları Birliği (MAİB) tarafından paylaşılan makine imalat sanayi konsolide verilerine göre, yılın ilk dört ayında Türkiye’nin serbest bölgeler dâhil toplam makine ihracatı 8,9 milyar dolar ol DEVAMI...
Makine İhracatçıları Birliği (MAİB) tarafından paylaşılan makine imalat sanayi konsolide verilerine göre, yılın ilk dört ayında Türkiye’nin serbest bölgeler dâhil toplam makine ihracatı 8,9 milyar dolar ol DEVAMI...
Türk Çeliğinden Afrika Çıkarması Türk Çeliğinde Hedef Yeni İhracat Pazarları
Çelik İhracatçıları Birliği (ÇİB), sektörün Kuzey Afrika ülkelerindeki etkinliğini ve ticaret hacmini artırmak, Tunus ile bağları güçlendirmek için 24 Türk çelik ihracat&ccedi DEVAMI...
Çelik İhracatçıları Birliği (ÇİB), sektörün Kuzey Afrika ülkelerindeki etkinliğini ve ticaret hacmini artırmak, Tunus ile bağları güçlendirmek için 24 Türk çelik ihracat&ccedi DEVAMI...
Yapay Zeka Yoldan Çıkarsa Ne Olur, Nasıl Durdurulur?
Yapay zekanın (AI) okul ödevleri için basit sohbet sorularını yanıtlamasını, New York metrosundaki silahları tespit etmeye çalışmasını gördük; haberdar olduk. Şimdi ise deepfake ile çocuk cinsel istismar i& DEVAMI...
Yapay zekanın (AI) okul ödevleri için basit sohbet sorularını yanıtlamasını, New York metrosundaki silahları tespit etmeye çalışmasını gördük; haberdar olduk. Şimdi ise deepfake ile çocuk cinsel istismar i& DEVAMI...
100 Milyon Avroluk Kaynak Makineleri Sektörü 2024’e Odaklandı
2023 yılında 100 milyon avroluk bir ciroya ulaşan kaynak makinaları sektörü, bu yıl durağan bir dönem geçiriyor. Kaynak makinelerinin çoğunlukla yatırım aracı olarak değerlendirildiğini, bu nedenle sektör&uum DEVAMI...
2023 yılında 100 milyon avroluk bir ciroya ulaşan kaynak makinaları sektörü, bu yıl durağan bir dönem geçiriyor. Kaynak makinelerinin çoğunlukla yatırım aracı olarak değerlendirildiğini, bu nedenle sektör&uum DEVAMI...
San Malzeme Teknolojileri ve Kanthal’dan Endüstriyel Isıtmada Karbon Ayak İzinin Düşürülmesi İçin Elektrikli Çözümler Semineri Gerçekleştirildi
21 Mayıs 2024 tarihinde Workinn hotelde EFSİAD’ın destekleriyle San Malzeme teknolojileri ve kantal firmaların ortaklaşa düzenlediği seminere ilgi büyüktü. Endüstriyel elektrikli fırın uygulamalarında m DEVAMI...
21 Mayıs 2024 tarihinde Workinn hotelde EFSİAD’ın destekleriyle San Malzeme teknolojileri ve kantal firmaların ortaklaşa düzenlediği seminere ilgi büyüktü. Endüstriyel elektrikli fırın uygulamalarında m DEVAMI...
GALSİAD Yönetim Kurulu ve Üyeleri, TEİ Eskişehir Tesisleri’ni Ziyaret Etti
Dernek yönetimi ve üyeleri ile TEİ Eskişehir Tesisleri’ni ziyaret eden GALSİAD kuruluna, TEİ Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Fahrettin ÖZTÜRK eşlik etti. TEİ Eskişehir Tesisleri ziyaret ve gezi p DEVAMI...
Dernek yönetimi ve üyeleri ile TEİ Eskişehir Tesisleri’ni ziyaret eden GALSİAD kuruluna, TEİ Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Fahrettin ÖZTÜRK eşlik etti. TEİ Eskişehir Tesisleri ziyaret ve gezi p DEVAMI...
Focus Academy Eğitimleri Büyük İlgi Görmeye Devam Ediyor
Focus Endüstri firmasının sektörde öncü olarak oluşturmuş olduğu Focus Academy markasına olan ilgi gün geçtikçe artıyor. Geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi yeni yılda da eğitimlerine hız kesmeden dev DEVAMI...
Focus Endüstri firmasının sektörde öncü olarak oluşturmuş olduğu Focus Academy markasına olan ilgi gün geçtikçe artıyor. Geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi yeni yılda da eğitimlerine hız kesmeden dev DEVAMI...
Milli Üretim Milli Güç
Türkiye’nin İlk Avrupa’nın Tek Birincil Magnezyum Üretim Tesisi
İstanbul Isıl İşlem A.Ş.’nin i-nit® Markası ile Ürettiği İlk Plazma Nitrürleme Fırını i-nitcold-800 Gönderime Hazır
MAGMA, Ankiros Fuarı’nda
INDUCTOTHERM SINIRLARI YÜKSELTİYOR
TÜDÖKSAD Yeni Yönetim Kurulu Konya’da Üye ve Sektör Mensuplarını Ziyaret Ett
5. ISIL İŞLEM SEMPOZYUMU Isıl İşlem Sektörü Yeniden Biraraya Geldi
ÇİB Başkanı Namık Ekinci “ABD Adil Bir Tutum Sergilemiyor”
Ford Otosan, Tedarikçileriyle Hız Kesmeden Başarılarına Yenilerini Ekleyecek
Türkiye'de Elektrikli Otobüs Dönemi Başlıyor
Mert Döküm, Elazığ’da Bulunan Fabrikası için 4mw 6 Tonluk 2. Ocak Yatırımındaki Tercihini İndemak’tan Yana Kullandı
Özgümüş Döküm Yeni ve Modern Dökümhanesinde 6 Tonluk Ocak Yatırımın da Yine İndemak Dedi
Dökümde Uluslararası Yenilikler - NEWCAST 2023 Sektör, Dökümün Neler Yapabileceğini Gösterecek
Kutes ve Trakya Kalkınma Ajansı’ndan Gençler İçin İş Birliği
YAYIN AKIŞI