“Okudum, Unuttum”,
“Gördüm, Hatırladım”,
“Yaptım, Öğrendim”
Konfüçyüs
Geçen ay yazdığım “Çelik Dökümde Sıvı Metal Temizliği Nasıl Yapılır? ”yazımda da belirttiğim gibi bu ay “Paslanmaz Çelik ve Yüksek Alaşımlı Çeliklerin Sıvı Metal Temizliği” hakkında pratik bilgiler vermeye devam edeceğim.
Paslanmaz Çelikler:
304, 316 vb. kalitede östenitik paslanmaz çelik dökümünde sıvı metal temizliği ocakta nötr astar kullanımını gerektirir. Dökümde kullanılan potalarda da alümina silikat esaslı pota malzemelerinin kullanılması esastır. Ancak bu malzemelerle ilgili tedarikçi firmalardan bilgi almak faydalı olacaktır.
Yine ergitme de kullanılacak hurdanın temizliği açısından, stabil bir hurda yani mümkünse aynı kalitede hurda kullanımı tercih edilmelidir.
Ergitme sırasında ocağın frekansı en önemli parametredir. Çünkü yüksek frekanslı ocaklar, sıvı metal içine girecek safsızlıkları minimize eder.
Ocak kapasitesi ve frekansına göre sıvı metalden cüruf almada ince perlit kullanılması faydalı olmaktadır.
Diğer bir husus; ocakta istenilen döküm sıcaklığına gelindiğinde, Argon ile sıvı metalin yıkanması işlemidir.
Ocakta ve potada metalik silis kullanımı da metal temizliği için etkilidir.
Döküm potanızın kapasitesine göre Metalik silis ebadının ayarlanması da önemlidir. Örneğin 10 kilogramlık bir potada 0,2- 0,7 Milimetre ile 1-3 milimetre ebatlarının kullanımı uygundur.
Ayrıca ocakta metalik krom, metalik molibden gibi gereken ilave malzemelerin kullanılması hem karbonun kontrol altında tutulmasını, hem de sıvı metalin saflaştırılmasını sağlar.
Dökümün temel prensibi olarak döküm sıcaklığının minimumda olması gerekir. Akışkanlığın da sağlanması için metalik silisin potaya verilmesi gerekir.
Isısal kalorisi yüksek olmasına rağmen Östenitik Paslanmaz çeliklerde akışkanlığı arttırmak için sıcaklığın arttırılması sıvı metal içine gaz alımını kolaylaştırır. Buna karşın dökülen parça kalitesini olumsuz yönde etkiler.
Bu sebeple 10 kilogramlık bir döküm potasına 10 -15 gram, 0,2 - 0,7 milimetre veya 1-3 milimetre boyutta metalik silis kullanımı akışkanlığı arttırır. ,
Sıvı metal üzerinde “boncuklanma” veya “kaymaklanma” dediğimiz görünümler oluşmaya başladığı sırada minimum sıcaklıkta döküm yapılmalıdır. Böylece sıvı metal kaynaklı gaz hataları minimize edilecektir.
Bundan sonra dikkate edilmesi gereken en önemli nokta “parça yolluk dizaynı”dır. Kesinlikle türbülansın olmamasını sağlayacak bir dizayna ihtiyaç duyulmaktadır. Çünkü türbülanssız bir yolluk dizaynı parça kalitesini sağlayacak ve gaz hatalarından koruyacaktır.
Yüksek Alaşımlı Çelikler;
GX, 40CrNiSi 25-12 /27.10 ve benzeri malzemeler de sıvı metalin karbon içeriğinin yüksekliği gaz sakatı miktarının az olacağı kanısı yaratabilir. Ancak bu düşünce yanlıştır. Çünkü sıvı metal saflığını sağlayamadığımız takdirde gaz boşluklarına döküm parçalarda rastlanmaya başlanacaktır.
Bu sebeple CaSi ve FeTi ile potada gerekli aşılamaların yapılması elzem bir durumdur.
Bu malzemelerin yine dökülebilecek en düşük sıcaklıkta dökülmesi önemlidir.
Burada diğer bir etken de kullanılacak alaşım elementlerinin temizliği ve saflığıdır.
Bu döküm kalitesini etkileyen en önemli husustur.
Örneğin özellikle anot olarak piyasa da bulunan nikel üzerindeki hidrojen kalıntıları parçada gaz sakatı olarak karşımıza çıkar.
Yüksek alaşımlı çeliklerde ocakta FeSiZr aşılaması da kullanılan bir yöntemdir.
Son olarak bu pratik bilgilerin özelikle genç meslektaşlarıma kılavuz olmasını diler, beni takip ederek gerek yüz yüze gerek e-posta aracılığı ile tüm güzel dileklerini ileten okurlarıma ve dostlarıma teşekkür ederim. Ankiros 2022 Fuarı’nda görüşmek dileği ile.
Döküm sektörü, modern endüstrinin temel yapı taşlarından biri olarak, otomotivden havacılığa, enerjiden inşaata kadar birçok sektöre ürün sağlamaktadır. DEVAMI...
“Rüzgarın yönünü değiştiremediğinde, yelkenlerini rüzgara göre ayarla.” & DEVAMI...
Türkiye’de paslanmaz çelik üretimi için ön çalışmalar başlatıldı. “Milli Sanayi Hamlesi’nde Döküm Stratejileri” adlı yazımda da bu DEVAMI...
Titanyum ve Nikel süperalaşım dövme teknolojileri, metal endüstrisinde önemli bir yer tutmaktadır. Bu alaşımların benzersiz mekanik özellikleri, yüksek sıcaklık dayanımı DEVAMI...
Karmaşıklıkta sadeliği bulun. Uyuşmazlıkta ahengi bulun. Fırsat, zorlukların arasında yatar. &nb DEVAMI...
Yaprak yeşili, gök mavisi çocuklarımız renklerin varisi…   DEVAMI...
Yaşama gücünü yitirmeyen her eskiyi severiz ama bizi tüm gücüyle yaşatacak tek unsur; yeniliktir. - L. Fontane Döküm endüstrisi, tarihi boyunca s& DEVAMI...
Durmadığın Sürece Ne Kadar Yavaş Gittiğin Önemli Değildir. Konfüçyüs Bilim ve mühendislik alanında sürekli değişiklikler olmakta, yeni malzemeler ve geliş DEVAMI...
Küresel bazda bakacak olursak demir-çelik sektörü karbon emisyonlarının %11’inden ve sera gazı emisyonlarının %7’sinden tek başına sorumlu olmakta. Paris iklim anlaşm DEVAMI...
Dünyada kesin olan tek şey geçmiştir; fakat üzerinde çalışmak zorunda olduğumuz her şey gelecektir. DEVAMI...
“Okudum, Unuttum”, “Gördüm, Hatırladım”, “Yaptım, Öğrendim” Konfüçyüs DEVAMI...
MAGMA, 19-21 Eylül 2024 tarihlerinde düzenlenen, Ankiros Uluslararası Demir-Çelik ve Döküm Teknolojileri, Makina ve Ürünleri İhtisas fuarında yer alan standında, yeni versiyon MAGMA 6, MAGMAeconomics DEVAMI...
Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) 2024 yılının ilk 9 aylık dönemine ilişkin verileri açıkladı. Geçen yılın aynı dönemine göre toplam üretim yüzde 7 gerileyerek 1 milyon 597 adet olarak gerçekleşti. Ge DEVAMI...
Siber güvenlik çözümlerinde dünya lideri olan ESET, ESET Güvenlik Açığı ve Yama Yönetimi (V&PM) modülünde bir güncelleme yayımladığını duyurdu. ESET V&PM artık Linux -masa&uum DEVAMI...
METEM - TMMOB Metalurji ve Malzeme Mühendisleri Odası Eğitim Merkezi tarafından 1975 yılından beri devam eden IMMC - Uluslararası Metalurji ve Malzeme Kongresi, bu yıl 22. kez İstanbul Fuar Merkezi’nde 19-21 Eylül 2024 tarihle DEVAMI...
Türkiye’nin önde gelen çelik üreticisi Çolakoğlu Metalurji, Kocaeli Üniversitesi ile eğitim, araştırma ve yüksek lisans alanlarında önemli bir iş birliği protokolü imzaladı. Bu protokol i DEVAMI...
ÇELİK ÜRETİMİ 2024 yılının Ağustos ayında Türkiye’nin ham çelik üretimi, geçen yılın aynı ayına göre %13,9 artışla 3,1 milyon tona yükseldi. Ocak-Ağustos döneminde ise üretim DEVAMI...
Bu yıl 16. kez düzenlenecek olan ANKIROS Fuarı için hazırlıkların sonuna gelindi. 19-21 Eylül tarihleri arasında bu yıl Yeşilköy İFM’ de gerçekleşecek olan fuara, yurtiçi ve yurtdışından yoğun ilgi va DEVAMI...
ÇELİK ÜRETİMİ 2024 yılının Temmuz ayında Türkiye’nin ham çelik üretimi, geçen yılın aynı ayına göre %4 artışla 3,1 milyon tona yükseldi. Ocak-Temmuz döneminde ise üretim %14, DEVAMI...
Dijital gerçeklik çözümleriyle metroloji alanında dünya lideri olan Hexagon, geniş yelpazedeki imalat denetim cihazlarını tamamlayan ve benzersiz esnek ölçüm yeteneğine sahip el tipi 3D tarama tek DEVAMI...
Ayıklama çözümlerinin global lideri TOMRA Recycling, 8-10 Ekim tarihleri arasında gerçekleşecek ALUMINIUM Düsseldorf Fuarı öncesinde yeni bir e-Kitap yayınladı. Alüminyum geri dönüşümü DEVAMI...