Bağlantı Elemanları sektörünün öncü firmalarından birisi olan ülkemizin güneyinde, Mersin’in Tarsus İlçesi’nde büyük yatırımlar yapan, 51 yıllık tecrübesi ile Türk sanayisine ve dünyaya cıvata ve somun konusunda hizmet veren Hasan ŞEMSİ Bey ile Berdan Cıvata’yı konuştuk.
1979-1980 yılında kesin dönüş yapan Yunus Şemsi tarafından Almanya’dan 5 adet kullanılmış tezgah getirilir. Bu tezgahlarla Tarsus’ta 150 m2 ’lik bir Torna Atölyesi kurulur. 2 yıl sonra STFA Cıvata Fabrika Müdürlüğü’nden 45 yaşında emekli olan Mak.Y.Müh. Hasan Şemsi Torna Atölyesinin başına geçer. İstanbul’da Denet Cıvata’da, Adana’da STFA Cıvata’da toplam 12 yıllık deneyim sahibi Hasan Şemsi, Torna Atölyesi’ni çok iyi bildiği cıvata-somun gibi bağlantı elemanları üretimine yönlendirir.
Kredi alma şansları yoktu. Kendi yağlarıyla kavruldular. 2000 yılına kadar 20 yıl Tarsus’ta kalırlar. Bu sürede Atölye’yi 400 m2 ‘ye büyütür, çalışan sayısını da 25’e çıkarırlar. Tarsus-Mersin Organize’de 5 bin m2 büyüklüğünde bir parsel alırlar. 3 yılda 1.500 m2 ‘si kapalı bir fabrika binası kurarlar. Artık bankalara kredi için teminat verebilecek bir arsaları ve fabrikaları vardı. Bu dönemde KOBİ’lere KOSGEB destekleri de başlamıştı.
En iyi bildikleri işe; yani cıvata, somun, saplama gibi bağlantı elemanları üretimine ağırlık verirler. Ama kaliteli cıvata, somun için Isıl İşlem Tesisleri yoktu. Onları Korozyona Karşı korumak için Elektrogalvaniz Tesisleri veya Sıcak Daldırma Galvaniz Tesisleri de yoktu. Ürünlerin standartlara uygunluğunu kontrol için Test Cihazları veya Laboratuvarları da yoktu. Bu tesisler Yüksek Katma Değerli Ürünler için şart idi. Bu işlemleri bir süre dışarıdaki kuruluşlardan hizmet alarak yaptırmak zorunda kalırlar.
2000 yılından önce Tarsus’ta geçen ilk 20 yılda sadece 25 istihdam yaratabilmişlerdi.
2000 yılında OSB’ye 1.500 m2 ‘lik bitmiş Fabrikaya taşındıktan sonra OSB’de 2000-2020 arasında geçen ikinci 20 yılda arsaları 46 bin m2 ‘yi, Fabrika binaları 22 bin m2 ‘yi bulmuş, çalışan sayısı 53’ü mühendis olmak üzere 390’a ulaşmıştı. Bu tarihten sonra OSB’de Dünyaca ünlü birçok Mega Projenin bağlantı elemanlarını üreterek ödül üstüne ödül aldılar.
Geçmişteki Hatalardan Önemli Dersler Aldılar
2000 yılı öncesi Afşin – Elbistan Termik Santrali’nden sipariş aldıkları 10 ton kadar 10.9 kalite daldırma galvanizli cıvatayı Ankaralı bir cıvatacı-kaplamacının “Hidrojen Kırılganlığı Riski” konusundaki bilgisizliği nedeniyle hurdaya atmak ve bir yıllık kazançlarını kaybetmek durumunda kaldılar. 10.9 kalite cıvataları ön temizleme sırasında asitte fazla bekletildiği için çatlaklar oluşmuştu.
Bu olay Berdan Cıvata’yı büyük bir zarara uğratmakla beraber onu bir patent alımına kadar götürdü. Ayrıca gerek Türkiye’de gerekse Avrupa’da Bağlantı Elemanları sektöründe Berdan’ın önemli ve güvenilir bir isim olmasının önünü açtı.
Fason Isıl İşlem’den de Pahalı Bir Ders Aldılar
Çelik profilden 40-50 metre boyda üretilmiş cıvata bağlantılı bir kafes direğin 10.9 kalite cıvatalarını üretip, Adana’da bir fasoncuda sertleştirirler. Cıvatalar direk parçaları ile Kahire’ye gider. Orada cıvatalarla montajı yapılan kafes direk, vinçle binanın tepesine yerleştirilmek üzere kaldırılırken vinc’in hafif sarsması ile cıvatalar kırılmış, direk 3 parçaya bölünmüştü. Almanya’da yapılan testler cıvataların yanlış banyoda sertleştirildiğini gösterir. Cıvataları yeniden üreten Berdan Cıvata sertleştirmeyi başka bir firmada yaptırarak onları Kahire’ye uçakla göndermek zorunda kalır. Isıl İşlemcinin yaptığı hatanın bedelini Berdan Cıvata çok ağır öder. Uçak Navlunu, cıvataların ikinci kez üretilmesi, Almanya’da test parası ve benzeri maliyetler Berdan’a çok pahalı ve unutulmaz bir ders verir. Bu dersten sonra da Berdan Cıvata kendi bünyesinde Isıl İşlem Tesisi kurma kararı alır.
Başlangıçta fabrikaya 400 kg kapasiteli kamara tipinde bir Sertleştirme Tesisi kurulur. İşler artınca bir adet Isıl İşlem Tesisi daha ilave edilir. 0,5 kiloya kadar ağırlıkta somunlar ve cıvatalar için 40 metre boyunda Bantlı bir Otomatik Sertleştirme Tesisi alınır.
Daha sonra Rüzgar Enerji Santrallerinin 3 metre boyunda beton ankaraj saplamalarının ısıl işlemi için Kuyu Tipi, 1 ton kapasiteli Elektrikli ve Koruyucu Atmosferli bir Sertleştirme Tesisi daha ilave edilir.
Devamlı artan talepler nedeniyle 2020 yılında bir tanede 1,5 tonluk Kamara Tipi Sertleştirme Tesisi ithal edilerek tüm Sertleştirme işlemlerini kendi tesislerinde yapmaya başlarlar. Aynı fırından bir tanesi 2021 yılı ortasında gelecektir.
Kaliteli üretime çok önem veren Berdan Cıvata, yaşadığı galvaniz kaplama ve ısıl işlem sorunlarının bir daha yaşamak istemediği için bu tesisleri kendi bünyesine kazandırdı ve tüm kontrollerini kendi elemanları ile gerçekleştirdi. Böylece gerek yurt içinde ve gerekse yurt dışında güvenirliği ve bilinirliği daha da arttı.
Laboratuvarda Yapılan Yanlışlar Hayırlı Sonuçlar Doğurur
Berdan Cıvata’nın aldığı önemli derslerden birisi de Laboratuvarda yapılan bir yanlış nedeniyle olur. Türkiye’nin çelikte en güvenilir firmalarından birinden cıvatalık çelik alınır, cıvata üretilir. Test için Adana’ya bir laboratuvara 2 cıvata gönderilir. Ertesi günü gelen raporlarda 60 kg/mm2 sertifikalı çelikten üretilen cıvataların 26-30 kg/mm2 gibi yarı mukavemette yazıldıkları görülünce çok şaşırırlar. Bu imkansızdı. Sevk öncesi farkına varılmasaydı çok büyük sıkıntı yaşanacak ve bu olay Berdan’a olan güveni zedeleyecekti.
Ertesi günü, aynı partiden 2 numune daha alınır, teste götürülür. Hasan Şemsi, numunelerin nasıl bağlanacağını operatöre anlatır ve test tekrarlanır. Evet, sonuç 60 – 62 kg/mm2 ‘dir. Bu defa sonuç doğru çıkmıştı, yani cıvata min. 60 kg/mm2 dayanım şartını sağlıyordu. Çok pahalıya mal olan, böylesi hatalı işlemlerden dersler çıkararak bünyelerine bir de Test Laboratuvarı eklemeye karar verdiler.
Komşudan atıl bir Sertlik Ölçme Cihazını 6 aylığına ödünç aldılar. Leasing ile 60 tonluk Çekme Testi Cihazı temin ettiler. İhtiyaç arttıkça, yeni Sertlik Ölçme Cihazları ve diğer Test Cihazlarını aldılar. Spektral Analiz Cihazı, Mikrosertlik Cihazı, Rockwel Sertlik Cihazı, Tork Testi Cihazı ve 500 tonluk Patenti Berdan’a ait Çekme Testi Cihazı’nı bünyelerine kazandırdılar. Bir Alman Hocanın General Electric için üretilen M72 çapta–10.9 kalite bir cıvatayı inceltmeden 430 tonda kopma testini izlemesi hocayı hayrete düşürmüştü.
Hoca, Almanya’da en güçlü Test Cihazının 300 ton kapasitesine sahip olduğunu, Berdan Civata’nın ise 500 ton kapasite ile Avrupa’da en güçlü Çekme Testi Cihazı’na sahip olduğunu söyledi. Daha bunun gibi bir takım kaliteye yönelik Test Cihazları alındı. Berdan, kısa süre içinde Türkiye’nin civata, somun ve bağlantı elemanları sektöründe en zengin Laboratuvarına sahip olur. 2 yıllık bir çalışma ile Laboratuvara ISO EN 17025’e göre Akredite Belgesi alınır. Tüm bu üstün özellikler yurt içi ve yurt dışındaki fuarlarda Berdan Civata için fark yaratarak sayısız müşteri kazandırır. Fuarda ISO EN 17025 Akredite Belgesi’ni gören bir Alman “Bu belge sizde var mı?” diye inanmaz bir tavırla sorar. “Olmasa neden standımıza asalım” cevabı üzerine Alman 2-3 hafta sonra Berdan’da olacağını söyler. Akredite Belgeli Laboratuvarı görmeye gelir, şu anda Berdan’ın en iyi müşterilerinden birisi olur. Berdan’a müşteri kazandıran bu belge Türkiye’de sektörde halen sadece Berdan’da vardır.
Tüm Yan İşlerle İlgili Tesisler Tek Çatı Altına Toplanır
Böylece cıvata, somun, saplama Üretim Tesisleri, Isıl işlem ve Sertleştirme Tesisleri, Korozyon önleyici Kaplama Tesisleri ve Akredite Belgeli Test Laboratuvarı ile üretim tam entegre bir tesis haline gelir. Bütün bunlar Berdan Civata’yı sektörde çok güçlü ve güvenilir bir konuma getirmiştir.
Yurtiçi – Yurtdışı Fuarlarda, Sektör Dergilerinde bu durumu devamlı duyurarak, çok iyi işler alınır ve ihracat bağlantıları yapılır.
Berdan’ın Ulusal ve Uluslararası Başarıları
Dünyanın Dev Rüzgar Gülü üreticileri, (Danimarka’nın Siemens’i – Vestas’ı, Almanya’nın Nordex’i – Enercon’u, İspanya’nın Alstom’u, Gamesa’sı, Amerika’nın GE’si) kritik 10.9 kaliteli civataları için hep Berdan’ın müşterisi olurlar.
Alman Dev Hırdavat Kuruluşu Würth 2019’da %95 puanla Berdan’a “A Sınıfı Onaylı Tedarikçi Belgesi” verdi. GE 2020’nin son çeyreğinde yaptığı tüm testlerde 100 puan aldığını yazılı olarak Berdan’a bildirir. Anamur – Kıbrıs arasında denizin 250 m. altından giden 80 km. boydaki İçme Suyu Projesi’nin deniz suyuna en az 100 sene dayanımlı ASTM A193 Gr B7/2H kalite özel kaplanmış Boru Bağlantı Cıvatalarını tamamen Berdan üretir.
Azerbaycan Doğalgazını Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyan 1.800 km.’lik TANAP Boru Hattının, B7/2H kalite Flanş Bağlantı Elemanları paslanmaya karşı 2.400 saat Tuz Püskürtme Testi’ne (80 – 90 yıl) dayanımlı Teflon Kaplı olarak yine Berdan Cıvata üretir.
Bu arada Avrupa’nın en uzun ikincisi Osmangazi (İzmit) Köprüsü’nün dört ayağını taşıyan 10 m. uzunluğunda, 780 kg. ağırlığındaki ankeraj cıvatalarını, ayrıca Dünyanın en uzun köprüsü 1915 Çanakkale Köprüsü’nün 318 m. boyundaki ayaklarını taşıyan 10 m. uzunlukta ve 600 kg. ağırlıktaki ankeraj cıvatalarını da Berdan üretir.
Limak İnşaat’ın Türkiye’de bir defada aldığı en büyük (4,3 Milyar Dolarlık Kuveyt Havaalanı işinin) 61 tır sıcak galvanizli 10.9 kalite cıvatalarını,
Katar 2022 Olimpiyatları için hazırlanan 93 bin kişilik Stadyum’un Ankeraj Cıvatalarını,
Bakü’deki Azfen Rafinerisi’nin tüm B7/2H kalite cıvatalarını da Berdan büyük bir başarı ile üretmiş ve teslim etmiştir.
Bu başarılardan sonra BERDAN, bugün Dünyanın neresinde ne büyüklükte bir MEGA PROJE olursa olsun 50 yıllık bilgi birikimi ve tecrübeleriyle, 400’e yaklaşan nitelikli ekibiyle, her türlü bağlantı elemanlarına uygun tezgâhlarıyla, Akredite Belgeli Laboratuvarı ve Turqualty – ARGE Merkezi Belgeleri ile tüm dünyadaki MEGA Projelere Çözüm Ortağı olmaya ülkemizi gururla temsil etmeye hazır olduğunu Berdan güvencesiyle dile getirmektedir.